Zastrzyk na odchudzanie – lek na otyłość
Otyłość jest poważnym problemem zdrowia publicznego. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), w 2022 roku na tę chorobę cierpiało 16% dorosłej populacji. Schorzenie obniża jakość życia i może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Leczenie otyłości powinno być indywidualne i kompleksowe. W terapii, obok wprowadzenia zmian w stylu życia, zastosowanie znajdują m.in. tzw. zastrzyki na odchudzanie. Sprawdź, kiedy sięgnąć po „zastrzyk odchudzający” i na czym polega odchudzanie zastrzykami.
Czym jest nadwaga i otyłość?
WHO definiuje nadwagę jako stan nadmiernego odkładania się tkanki tłuszczowej, a otyłość – jako przewlekłą, złożoną chorobę, którą cechuje nadmierne odkładanie się tkanki tłuszczowej i możliwy negatywny wpływ na zdrowie.
Biorąc pod uwagę tzw. wskaźnik masy ciała (body mass index – BMI), nadwaga i otyłość u osób dorosłych to:
- nadwaga: BMI większe lub równe 25;
- otyłość: BMI większe lub równe 30.
BMI obliczany jest według wzoru: masa ciała (kg) / [wzrost (m)]2.
Jakie są przyczyny otyłości?
Nadwaga i otyłość wynikają z braku równowagi pomiędzy spożyciem i wydatkowaniem energii, co skutkuje nadmiernym przyrostem masy ciała. W większości przypadków na ten stan wpływa wiele różnych czynników.
Należą do nich:
- środowisko sprzyjające chorobie;
- czynniki psychospołeczne;
- uwarunkowania genetyczne.
U części chorych można wyróżnić pojedyncze główne czynniki sprawcze, takie jak:
- stosowanie wybranych leków;
- niektóre choroby;
- unieruchomienie;
- wybrane zabiegi;
- choroby monogenowe / zespoły genetyczne.
Jakie są powikłania nadwagi i otyłości?
Otyłość wiąże się z wieloma zagrożeniami dla zdrowia. Jest drugą (po paleniu tytoniu) przyczyną zgonów, której można zapobiec.
Schorzenie zwiększa ryzyko rozwoju chorób, takich jak:
- cukrzyca typu 2;
- nadciśnienie;
- dyslipidemia (stan, w którym stężenia lipidów i lipoprotein we krwi są zbyt duże);
- choroba wieńcowa serca;
- zaburzenia krzepliwości krwi;
- zespół bezdechu sennego;
- kamica pęcherzyka żółciowego;
- dna;
- choroba zwyrodnieniowa stawów;
- rak macicy, jelita grubego i inne nowotwory;
- powikłania okołoporodowe, operacyjne i pooperacyjne.
Udowodniono także negatywne oddziaływanie otyłości na zdrowie reprodukcyjne. Choroba wywołuje też skutki psychologiczne, np. dyskomfort związany z własnym wyglądem, niską samoocenę czy poczucie dyskryminacji. Niekorzystne zmiany zdrowotne mogą pojawić się już u osób z nadwagą.
Na czym polega leczenie otyłości?
Zastrzyk na odchudzanie
Leczenie otyłości powinno być kompleksowe i dostosowane do indywidualnych potrzeb każdego chorego. Zazwyczaj obejmuje ono modyfikację diety i aktywności fizycznej oraz wsparcie psychologiczne. Celem tego ostatniego jest zachowanie kontroli nad spożywanymi posiłkami i utrwalenie nowych, właściwych nawyków. Już niewielka redukcja masy ciała (o 5-15% lub więcej) przynosi wymierne korzyści zdrowotne.
W leczeniu niektórych osób z otyłością (przy określonym wskaźniku BMI, chorobach współistniejących oraz w przypadku nieskuteczności zmian w stylu życia) zastosowanie znajduje farmakoterapia. Może ona być prowadzona zarówno przy użyciu preparatów doustnych, jak i leków stosowanych we wstrzyknięciach podskórnych, potocznie określanych jako zastrzyki na odchudzanie.
Przy zaawansowanej otyłości, przeciwwskazaniach do farmakoterapii lub jej nieskuteczności, opcją dla chorych jest leczenie operacyjne (tzw. operacja bariatryczna / metaboliczna). Dotąd była ona traktowana przez pacjentów jako ostateczność. Obecnie, dzięki postępowi w rozwoju mniej inwazyjnych technik jej wykonywania, metoda może być częściej stosowana.
Jakie leki i „zastrzyki odchudzające” są zalecane we wspomaganiu leczenia otyłości?
Do farmakologicznych metod leczenia otyłości zaliczamy:
- orlistat;
- preparat zawierający dwie substancje czynne: chlorowodorek naltreksonu i chlorowodorek bupropionu;
- liraglutyd („zastrzyk na odchudzanie”).
Liraglutyd nie jest jedynym dostępnym „zastrzykiem na odchudzanie”. Na rynku obecne są również inne glutydy – semaglutyd i dulaglutyd. Jednak w Polsce stosuje się je na razie w leczeniu cukrzycy typu 2, bo nie zostały jeszcze zarejestrowane jako „zastrzyki odchudzające” (stan na kwiecień 2024).
Na czym polega profilaktyka otyłości?
Lek na otyłość
Nadwadze i otyłości oraz powiązanym z nimi chorobom niezakaźnym można zapobiegać na każdym etapie życia. W tym celu eksperci WHO zalecają następujące działania:
- dbaj o odpowiedni przyrost masy ciała w czasie ciąży;
- karm wyłączne piersią przez pierwsze 6 miesięcy życia dziecka i kontynuuj naturalne karmienie do 24 miesiąca lub dłużej;
- wspieraj zachowania dzieci w zakresie zdrowego odżywiania, aktywności fizycznej, snu i przeciwdziałania siedzącemu trybowi życia;
- ogranicz czas spędzany przed ekranem telewizora, komputera czy telefonu komórkowego;
- ogranicz spożycie napojów słodzonych cukrem i produktów o dużej kaloryczności oraz przestrzegaj innych zdrowych nawyków;
- prowadź zdrowy styl życia (pamiętaj o właściwej diecie, aktywności fizycznej, odpowiedniej długości i jakości snu, unikaniu tytoniu i alkoholu oraz o samoregulacji emocjonalnej);
- ogranicz spożycie tłuszczów i cukrów ogółem, a zwiększ spożycie owoców i warzyw, nasion roślin strączkowych, produktów z pełnego ziarna i orzechów;
- uprawiaj regularną aktywność fizyczną.
Istnieją także zalecenia dotyczące właściwego odżywania i zdrowego stylu życia, które opracowali polscy eksperci. Wiele z nich znajduje się na stronie Narodowego Centrum Edukacji Żywieniowej (https://ncez.pzh.gov.pl/). Porady NCEŻ można wykorzystywać zarówno w profilaktyce, jak i w leczeniu otyłości.
Dodatkowe informacje:
- Konsultacja odpłatna z Internistą jeżeli masz objawy przeziębienia TUTAJ
- Strona Ministerstwa Zdrowia: Dla Zdrowia Polaków