Zapalenie języka – przyczyny, objawy i leczenie

Język geograficzny – czym jest?

Mianem języka geograficznego określamy łagodny proces zapalny toczący się w obrębie jamy ustnej. Schorzenie objawia się nieregularnymi, gładkimi plamami zanikowymi. Mogą być one różowe lub czerwone, co ważne, brakuje w nich brodawek (drobnych wypustek). Otoczone są białymi lub białoszarawymi obwódkami, zbudowanymi z brodawek nitkowatych. Plamy występują na górnej lub bocznych powierzchniach języka, tworząc charakterystyczny wzór. Niekiedy towarzyszy im zwiększona wrażliwość na kwaśne i pikantne potrawy. Język geograficzny dotyczy 1-3% społeczeństwa. Należy zaznaczyć, że nie jest zaraźliwy, ani groźny. Do najczęstszych przyczyn zaliczamy:

uwarunkowania genetyczne,

zaburzenia hormonalne,

niedobory pokarmowe,

przewlekły stres,

ciąża,

stosowanie miejscowych glikokortykosteroidów,

niektóre choroby – zespół Downa, celiakia, cukrzyca, alergia, anemia, schorzenia nerek, choroba Leśniowskiego-Crohna.

Choroby języka – objawy i przyczyny

Zanikowe zapalenie języka zwykle spowodowane jest niedokrwistością, kandydozą, suchością w ustach lub niedoborami pokarmowymi. Do czynników ryzyka zaliczamy także niektóre leki, nadużywanie alkoholu, infekcje, czy refluks żołądkowo-przełykowy. Narząd staje się wówczas ciemnoczerwony, gładki i błyszczący. Wielu chorych odczuwa pieczenie i ból, zwłaszcza po spożyciu kwaśnych, pikantnych lub gorących potraw.

Romboidalne zapalenie języka dotyczy głównie osób dorosłych po antybiotykoterapii, z obniżoną odpornością lub cukrzycą. Schorzenie traktuje się jako przewlekłą infekcję grzybiczą. Choroba objawia się charakterystyczną zmianą w środkowej części grzbietowej (górnej) powierzchni narządu. Początkowo jest ona różowa, po czym staje się biała lub czerwona. Ma romboidalny lub owalny kształt.

Stan zapalny prowadzi do zaniku brodawek nitkowatych, w konsekwencji dochodzi do wygładzenia języka. Romboidalne zapalenie języka może być spowodowane zbyt intensywnym myciem zębów, w takiej sytuacji wystarczy zmienić nawyki higieny jamy ustnej.

Obrzęk języka – najczęstsze przyczyny

Obrzęk języka może pojawić się w wyniku reakcji alergicznej. Objawy występują po ekspozycji na alergeny, obecne w lekach, pożywieniu lub środkach do higieny jamy ustnej. Takie dolegliwości mogą być również spowodowane:

niedoborem żelaza lub witaminy B12,

urazem lub oparzeniem,

infekcją grzybiczą, wirusową lub bakteryjną,

spożyciem pikantnej potrawy lub alkoholu,

piercingiem,

nieprawidłową higieną jamy ustnej,

niedopasowaną protezą zębową.

Spuchnięty język nie tylko powoduje uczucie pełności w jamie ustnej, lecz także utrudnia mówienie, jedzenie i połykanie. Szybko narastający obrzęk może nawet zagrażać życiu, dlatego wymaga niezwłocznej pomocy lekarskiej.

Zapalenie języka – diagnoza

W przypadku infekcji języka warto zgłosić się do lekarza rodzinnego lub internisty, który przeprowadzi wywiad i wykona badanie fizykalnego. Specjalista ocenia nie tylko wygląd narządu i stan błon śluzowych, lecz także sprawdza stan uzębienia. Pokruszone zęby mogą podrażniać języka, co przyczynia się do rozwoju nietypowych zmian. W razie potrzeby lekarz zleci następujące badania:

morfologia krwi,

glukoza i hemoglobina glikowana,

stężenie żelaza i witamin z grupy B,

oznaczenie autoprzeciwciał,

wymaz z jamy ustnej.

Jak radzić sobie z zapaleniem języka?

Leczenie domowe zapalenia języka obejmuje płukanie jamy ustnej naparem ziołowym (z rumianku, kory dębu lub szałwii), sodą oczyszczoną, bądź roztworem wody i soli. Można również stosować preparaty z benzydaminą, zmniejszają obrzęk i przekrwienie błon śluzowych. Warto też sięgnąć po środki do płukania jamy ustnej, zawierające diklofenak lub benzydaminę. Pamiętajmy też o regularnym szczotkowaniu i nitkowaniu zębów. Oprócz tego powinniśmy unikać substancji podrażniających, takich jak alkohol, papierosy, kwaśne i pikantne potrawy.

Jeśli domowe sposoby nie przynoszą oczekiwanego efektu, należy zgłosić się do lekarza. W przypadku infekcji języka wdraża się antybiotyki, leki przeciwwirusowe lub przeciwgrzybicze, w zależności od przyczyny.