Zaburzenia perystaltyki jelit
Ruchy robaczkowe jelit, zwane również ruchami perystaltycznymi, umożliwiają wchłanianie treści pokarmowej i pasaż jelitowy. Czas trwania procesu zależy od diety, poziomu nawodnienia organizmu, stężenia kortyzolu (hormonu stresu) i aktywności fizycznej. Należy zauważyć, że zarówno biegunka, jak i zaparcia, świadczą o problemach z perystaltyką jelit. Podpowiadamy, co może przynieść ulgę!
Zaburzenia perystaltyki jelit – przyczyny
Proces trawienia jest skomplikowany, w związku z tym istnieje wiele powodów, które mogą stać za jego zaburzeniem. Do najczęstszych przyczyn można zaliczyć:
- zespół jelita drażliwego (IBS),
- infekcje bakteryjne lub wirusowe przewodu pokarmowego,
- stres,
- siedzący tryb życia,
- zła dieta,
- narażenie na toksyny,
- choroby neurologiczne – stwardnienie zanikowe boczne, choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane,
- przyjmowane leki (środki przeciwbólowe, antybiotyki, metoklopramid, leki przeciwdepresyjne, antyarytmiczne),
- choroby metaboliczne i zaburzenia hormonalne,
- uwarunkowania genetyczne.
Zaburzenia motoryki jelit – postępowanie
W pierwszej kolejności należy ustalić przyczynę problemów z perystaltyką jelit. Umówmy się do lekarza rodzinnego lub internisty, który przeprowadzi z nami wywiad i zleci podstawowe badania. W razie potrzeby skieruje nas do gastrologa, który wykona USG jamy brzusznej. Badania pozwala wykryć ewentualną niedrożność, a także ocenić stan ścian jelita i prędkość przepływu przez naczynia krwionośne. Oprócz tego specjalista ustali, czy zaburzenia motoryki jelit mają podłoże funkcjonalne, czy mechaniczne. W niektórych przypadkach zaleca się wykonanie:
- RTG jamy brzusznej,
- defekografii – polega na wykonaniu zdjęć RTG podczas procesu wypróżniania,
- scyntygrafii – pozwala wykryć jelitową ucieczkę białka,
- manometrii anorektalnej – umożliwia ocenę czynności zwieraczy odbytu.
Zaburzenia motoryki jelit – objawy
Zmniejszona perystaltyka jelit przyczynia się do bólu brzucha i uporczywych zaparć. Zbyt wolno przesuwająca się treść pokarmowa prowadzi do jej odwodnienia, w konsekwencji powstają kamienie kałowe, czyli twarda, zbita masa. W niektórych przypadkach dochodzi do zatrzymania ruchów perystaltycznych, o czym świadczy brak dźwięku podczas osłuchiwania jamy brzusznej. W takiej sytuacji rozpoznaje się niedrożność jelit, wymagający natychmiastowej hospitalizacji.
Wzmożona perystaltyka jelit skutkuje biegunką, z kolei spowolniona prowadzi do zaparć. W niektórych przypadkach biegunki i zaparcia występują na przemian.
Należy zaznaczyć, że niektóre objawy mogą wskazywać zarówno na prawidłowy, jak i zaburzony pasaż jelitowy. Bulgotanie i burczenie w brzuchu zazwyczaj pojawiają się w wyniku gromadzenia i uwalniania gazów, co wskazuje na prawidłową pracę jelit. Niekiedy jednak towarzyszy im ból brzucha, a wtedy mogą sugerować nietolerancję lub alergię pokarmową.
Pasaż przewodu pokarmowego – jak go przyspieszyć?
Pasaż jelitowy trwa zwykle 20-72 godziny, należy jednak pamiętać, że w głównej mierze zależy to od naszej diety. Jeśli jest bogata w produkty wysokobłonnikowe, proces przebiegnie szybciej. Warto również zadbać o odpowiednie nawodnienie organizmu, ponieważ ułatwia ono przechodzenie treści pokarmowej. Pamiętajmy, żeby pić przynajmniej 2 l wody dziennie.
Z drugiej strony niektóre leki mogą spowolnić ten proces. Wśród nich znajdują się niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ), blokery kanałów wapniowych, preparaty z wapniem i żelazem, leki psychotropowe, czy opiaty. To sprawia, że osoby starsze są szczególnie narażone na zaburzenia motoryki jelit.
Jak pobudzić ruchy perystaltyczne? Warto połączyć zdrową dietę z regularną aktywnością fizyczną. W tym przypadku doskonale sprawdzą się ćwiczenia oddechowe aktywizujące przeponę, a także treningi wzmacniające całe ciało. Niewielkie posiłki powinniśmy spożywać co 3-4 godziny. Zadbajmy o to, żeby znalazły się w nim owoce i warzywa, czyli naturalne źródła błonnika. Z drugiej strony unikajmy produktów wzdymających. Możemy również sięgnąć po kefir, jogurt naturalny, czy maślankę. Wspomniane produkty są bogate w probiotyki, które wspierają mikroflorę jelitową.
Ponadto warto zmienić swoje podejście. Niektóre osoby nie chcą korzystać z toalety w miejscach publicznych lub u znajomych. Nie wolno jednak hamować potrzeby wypróżniania, w przeciwnym razie doprowadzimy do problemów z perystaltyką jelit.
Dodatkowe informacje:
- Konsultacja odpłatna z Internistą jeżeli masz objawy przeziębienia TUTAJ
- Strona Ministerstwa Zdrowia: Dla Zdrowia Polaków