Uchyłki jelita grubego – choroba uchyłkowa

sie 1, 2024 | Gastrologia

Uchyłki jelita grubego to niewielkie wybrzuszenia, które powstają w ścianie jelita grubego. Dieta uboga w błonnik wydłuża czas pasażu jelitowego i zmniejsza objętość mas kałowych, co przyczynia się do nadmiernych skurczów okrężnicy. W konsekwencji dochodzi do wzrostu ciśnienia wewnątrzjelitowego, skutkując wypchnięciem błony śluzowej na zewnątrz w punktach najmniejszego oporu. Sprawdź, jakie dolegliwości powodują uchyłki jelita i jak wygląda leczenie!

Jakie są najczęstsze objawy choroby uchyłkowej jelita?

W większości przypadków schorzenie nie powoduje żadnych dolegliwości, wówczas mamy do czynienia z uchyłkowatością jelita grubego. Często wykrywa się ją je przypadkowo podczas kolonoskopii, wlewu doodbytniczego lub tomografii komputerowej jamy brzusznej.

Uchyłki jelita grubego mogą jednak dawać nieswoiste objawy, co oznacza, że pojawiają się one także w przypadku innych zaburzeń żołądkowo-jelitowych. Pacjenci zazwyczaj skarżą się na ból po lewej stronie brzucha, zmiany rytmu wypróżnień (naprzemienne zaparcia i biegunki), niestrawność, wzdęcia, uczucie dyskomfortu i wrażenie niepełnego wypróżnienia. W niektórych przypadkach stwierdza się obecność krwi w stolcu. Dolegliwości często nasilają się po posiłku. W takiej sytuacji warto zgłosić się do gastrologa.

Jeśli specjalista podejrzewa u pacjenta uchyłki esicy, najprawdopodobniej zleci badania laboratoryjne i obrazowe. Umożliwiają one rozpoznanie lub wykluczenie takich chorób jak zespół jelita drażliwego, rak jelita grubego i zapalenie narządów miednicy mniejszej. W pierwszej kolejności wykonuje się:

badania z krwi,
badanie kału,
tomografię komputerową,
USG jamy brzusznej (pozwala wykryć ropnia).

Uchyłki jelita grubego – przyczyny

Nieprawidłowe nawyki żywieniowe to nie jedyna przyczyna powstawania uchyłków jelita grubego. Do czynników ryzyka zaliczamy także predyspozycje genetyczne, otyłość, nikotynizm, siedzący tryb życia, strukturę i ruchliwość ściany okrężnicy.

Uchyłki esicy nie przyczyniają się do rozwoju raka. Woreczkowate uwypuklenia zazwyczaj osiągają wielkość kilku milimetrów. Mogą one występować pojedynczo lub w grupach. Ryzyko uchyłkowatości jelita grubego wzrasta wraz z wiekiem. Częstość jej występowania szacuje się na 10% populacji po 40 roku życia, ale po ukończeniu 60 roku życia wynosi nawet 50%.

Choroba uchyłkowa – powikłania

Niekiedy dochodzi do ostrego zapalenia uchyłków. Może ono objawiać się bólem brzucha, gorączką, zaparciami, a nawet całkowitym zatrzymaniem stolca. U niektórych pacjentów wyczuwalny jest guz w lewym dole biodrowym. Nie wolno lekceważyć objawów zapalenia uchyłka jelita, stan zapalny może skutkować powstaniem ropnia jamy brzusznej.

Nieleczona choroba uchyłkowa grozi niedrożnością przewodu pokarmowego, krwotokiem jelitowym, mikroperforacją jelita (przedziurawieniem ściany) lub miejscowym zapaleniem otrzewnej.

Choroba uchyłkowa – jak się ją leczy?

Leczenie choroby uchyłkowej zwykle jest zachowawcze, polega ono na podawaniu antybiotyków o szerokim spektrum działania. Jeśli jednak nie przynosi ono spodziewanych efektów lub pojawił się o ropień powyżej 4 cm, należy rozważyć drenaż przezskórny lub operację.

Leki na uchyłki jelita grubego łagodzą objawy i wspierają perystaltykę jelit, nie są jednak w stanie wyleczyć choroby. W niepowikłanych przypadkach podaje się środki przeciwbólowe i przeciwrozkurczowe. Oprócz tego lekarz może przepisać antybiotyk (rifaksyminę) i leki przeciwzapalne. Zapalenie uchyłków najczęściej wymaga pilnej interwencji chirurgicznej. Zabieg zmniejsza ilość uchyłków, ale nie zapobiega powstawaniu kolejnych.

Aby zminimalizować ryzyko powikłań, nie wystarczy przyjmować leków na uchyłki jelita grubego. Pacjent powinien także zmienić swój styl życia:

wzbogacić dietę o błonnik (do najlepszych źródeł zaliczamy otręby owsiane, siemię lniane, warzywa, owoce i pełnoziarniste produkty zbożowe),
ograniczyć spożycie czerwonego mięsa, potraw smażonych, słodyczy,
unikać pikantnych przypraw, warzyw kapustnych, napojów gazowanych,
zwiększyć poziom aktywności fizycznej,
zrezygnować z używek.

Zdrowa dieta zmniejsza ryzyko powstawania nowych zmian, ale nie doprowadzi do cofnięcia się uchyłków, które już istnieją. Oprócz tego pacjent powinien zadbać o prawidłową masę ciała i rzucić palenie. W razie potrzeby warto zgłosić się do dietetyka.