Przepuklina brzuszna – rodzaje, przyczyny powstawania i sposoby leczenia

Jakie są rodzaje przepuklin?

Mianem przepukliny określamy patologiczne przemieszczenie się narządów jamy brzusznej przez osłabione miejsca w ścianie brzucha. Biorąc pod uwagę lokalizację, przyczynę i charakter zmiany, wyróżniamy następujące rodzaje przepuklin:

Pachwinowa – stanowi 70% przypadków. Może być skośna (przechodzi przez kanał pachwinowy, częściej występuje u mężczyzn) lub prosta (pojawia się przy pierścieniu pachwinowym wewnętrznym).

Udowa – częściej rozpoznaje się ją u kobiet. Rozwija się poniżej więzadła pachwinowego.

Pępkowa – występuje przede wszystkim u noworodków, ale może też pojawić się u dorosłych, np. w czasie ciąży.

Kresy białej – powstaje w linii środkowej brzucha.

Przepuklina brzuszna – jak ją rozpoznać?

Do najczęstszych objawów przepukliny brzusznej zaliczamy widoczne lub wyczuwalne zgrubienie w okolicy pępka, moszny, pachwiny lub blizny pooperacyjnej. Można go łatwiej zobaczyć podczas kaszlu, kichania, wstawania, czy aktywności fizycznej. Zmiana nie cofa się samoistnie, wręcz przeciwnie, istnieje ryzyko jej zadzierzgnięcia lub uwięźnięcia. Wśród objawów przepukliny brzusznej wymienia się pieczenie, uczucie ciągnięcia, napięcie. Pacjenci skarżą się na ból, nasilający się w czasie wysiłku, chodzenia, długotrwałego stania i podnoszenia ciężarów.

Jeśli dojdzie do ucisku jelit lub częściowej niedrożności jelit, wystąpią nudności i wymioty. Wielu pacjentów skarży się na wzdęcia i zaparcia. Niewielka przepuklina żołądka może jednak nie dawać żadnych objawów. W takiej sytuacji wykrywa się przypadkowo podczas badania. Silny, nagły ból, gorączka, zaczerwienienie, obrzęk i nudności sugerują uwięźnięcie przepukliny. Wymaga to natychmiastowej interwencji medycznej.

Przepuklina brzuszna – diagnostyka

W pierwszej kolejności lekarz przeprowadza wywiad i badanie fizykalne. Szczególną uwagę zwraca na objawy, okoliczności powstania przepukliny (np. przy przewlekłym kaszlu, zaparciach, po operacji). Następnie specjalista ocenia wielkość, konsystencję i odprowadzalność uwypuklenia. Jeśli lekarz nie potrafi postawić jednoznacznej diagnozy, skieruje pacjenta na badania obrazowe, takie jak:

USG jamy brzusznej – umożliwia ocenę obecności i zawartości uwypuklenia. Znajduje zastosowanie w przypadku niewielkich przepuklin, a także wtedy, gdy badanie palpacyjne jest utrudnione, np. ze względu na otyłość pacjenta.

tomografia komputerowa – można ją zastosować w przypadkach wątpliwych diagnostycznie. Często wykorzystuje się ją przy przepuklinach nawrotowych lub pooperacyjnych. Pozwala na dokładne uwidocznienie struktur i ocenę ryzyka wystąpienia powikłań. Sprawdzi się także w przypadku zmian położonych głębiej.

rezonans magnetyczny – zwykle wykonuje się go przy podejrzeniu uwięźnięcia lub niedokrwienia jelita.

Przepuklina nadbrzuszna – sposób postępowania

Przepuklina pojawia się na skutek osłabienia mięśni i powięzi. Obejmuje tkankę tłuszczową lub fragment narządów wewnętrznych, np. jelita. W przypadku niewielkich, bezobjawowych zmian zaleca się postępowanie zachowawcze. Należy powstrzymać się od dźwigania ciężarów i wykonywania intensywnych treningów. Ponadto wskazane jest tymczasowe noszenie pasa przepuklinowego i redukcja masy ciała. W większości przypadków kieruje się jednak pacjenta na operację. Można ją wykonać metodą otwartą lub laparoskopową. Po operacji nie wolno uprawiać sportu przez 4-6 tygodni, po czym stopniowo wprowadza się aktywność fizyczną. Pacjent powinien stosować dietę lekkostrawna, aby nie doprowadzić do nadmiernego wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej. Ponadto musi zgłosić się na wizytę kontrolną, zazwyczaj po 7-14 dniach. Jeśli jednak rana nie goi się dobrze, należy wcześniej udać się do lekarza.

Aby zmniejszyć ryzyko przepukliny, należy wzmocnić mięśnie brzucha. Unikajmy gwałtownych ruchów i nadmiernego obciążenia. Zadbajmy też o prawidłową technikę podnoszenia ciężarów. Starajmy się również utrzymać prawidłową masę ciała. Nie doprowadzajmy także do przewlekłych zaparć. W tym celu stosujmy dietę wysokobłonnikową.