Perforacja błony bębenkowej

maj 27, 2024 | Gastrologia

Perforacja błony bębenkowej to pęknięcie cienkiej tkanki oddzielającej zewnętrzny przewód słuchowy od ucha środkowego (bębenka w uchu). Do perforacji dochodzi w wyniku stanów zapalnych ucha środkowego lub różnego rodzaju urazów. Problem może się objawiać m.in. bólem ucha, wyciekiem z ucha, szumem w uszach i zawrotami głowy. W przypadku zaobserwowania takich symptomów u siebie lub dziecka, powinniśmy skontaktować się z lekarzem. Dowiedz się więcej.

Co to jest perforacja błony bębenkowej?

Perforacja błony bębenkowej to otwór lub rozdarcie warstwy chrzęstnej tkanki łącznej, która oddziela zewnętrzny przewód słuchowy od ucha środkowego (bębenka w uchu).Perforacja uniemożliwia prawidłowe przekazywanie fal dźwiękowych do ucha środkowego i naraża je na czynniki zakaźne, wodę oraz inne obce substancje. Może skutkować utratą słuchu i podatnością ucha na infekcje. Pęknięta błona bębenkowa zwykle goi się samoistnie w ciągu kilku tygodni. Część perforacji wymaga leczenia operacyjnego.

Przebita błona bębenkowa to problem nie rzadko zgłaszany lekarzom. Jednak częstotliwość występowania perforacji nie jest znana, bo wiele z nich goi się bez interwencji specjalistów. Dolegliwość często pojawia się u dzieci, co wynika z dużej zachorowalności tej grupy na ostre zapalnie ucha środkowego. Tym niemniej do przebicia błony bębenkowej może dojść u osoby w każdym wieku. Problem częściej dotyczy mężczyzn niż kobiet.

Przyczyny perforacji błony bębenkowej

Perforacje błony bębenkowej mogą być spowodowane wieloma różnymi przyczynami. Często przebita błona bębenkowa jest wynikiem ostrego stanu zapalnego ucha środkowego. Do powstania perforacji dochodzi wówczas w następstwie naporu płynu gromadzącego się w uchu środkowym na błonę bębenkową. Perforacja może być też wynikiem przewlekłego stanu zapalnego ucha środkowego.

Dodatkowo przebita błona bębenkowa bywa spowodowana uszkodzeniami mechanicznymi, np. przedziurawieniem patyczkiem kosmetycznym. Do przebicia błony bębenkowej dochodzi również wskutek ciężkich urazów głowy.

Perforacja błony bębenkowej może być także wynikiem tzw. urazu ciśnieniowego. Tego typu urazy mają miejsce podczas lotu samolotem, nurkowania lub eksplozji.

Jakie są objawy perforacji błony bębenkowej?

• ból ucha;
• wyciek z ucha (śluzopodobny, krwawy lub wypełniony ropą);
• niedosłuch;
• szum, dzwonienie w uszach;
• uczucie wirowania, zawroty głowy;
• nudności lub wymioty.

Jeśli pęknięcie błony bębenkowej nie jest związane z uszkodzeniem ucha wewnętrznego, zawroty głowy i szumy uszne zazwyczaj przemijają.

Powikłania perforacji ucha

Większość perforacji goi się samoistnie i ustępuje bez konsekwencji.

W niektórych przypadkach problem przewleka się i może prowadzić do powikłań, takich jak:

utrata słuchu (zwykle tymczasowa);
przewlekłe zapalenie ucha środkowego;
perlak;
zapalenie wyrostka sutkowatego.

Na czym polega diagnostyka perforacji błony bębenkowej?

Do rozpoznania perforacji błony bębenkowej lekarz wykorzystuje wywiad medyczny, badanie fizykalne i badanie przy użyciu otoskopu. W celu wykluczenia neurologicznych przyczyn objawów, specjalista przeprowadza też badanie neurologiczne. Niekiedy, np. w przypadku stwierdzenia niedosłuchu lub wątpliwości diagnostycznych, potrzebne są dalsze badania.

niedobory witaminy D3 badania diagnostyczne laboratoryjne

Leczenie przebitej błony bębenkowej

W przypadku perforacji związanej z ostrym zapaleniem ucha środkowego postępowanie polega na unikaniu kontaktu ucha z wodą. Lekarze niekiedy zalecają też stosowanie kropli z antybiotykiem. Perforacje będące następstwem przewlekłego zapalenia ucha środkowego są leczone zabiegowo.

Małe perforacje pourazowe goją się samoistnie. Lekarz może zalecić leki przeciwzapalne i antybiotyki, zarówno doustne, jak i do stosowania miejscowego. Duże perforacje leczy się zabiegowo. Najczęściej wykonywana jest tympanoplastyka. Aby zamknąć otwór w błonie bębenkowej, chirurg przeszczepia mały fragment tkanki własnej pacjenta.

Jak zapobiegać perforacji błony bębenkowej?

Do pęknięcia błony bębenkowej często dochodzi nagle. Dlatego metody zapobiegania temu problemowi są ograniczone. Istnieje jednak kilka zalecanych sposobów postępowania. Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia perforacji, trzeba zgłaszać się do lekarza z infekcjami ucha środkowego. Ponadto specjaliści rekomendują ochronę uszu podczas lotów samolotem.

W trakcie higieny uszu pamiętajmy, że za pomocą patyczka kosmetycznego można oczyszczać jedynie ujście zewnętrznego przewodu słuchowego. Głębsze wsuwanie patyczka może skutkować „ubiciem” woskowiny w świetle przewodu słuchowego, zranieniem jego ściany lub perforacją błony bębenkowej. Nie należy też wkładać do ucha innych przedmiotów.

Podstawowym zaleceniem dla osób, u których lekarz rozpoznał perforację, jest ochrona ucha przed wodą. Ponadto podczas gojenia perforacji należy powstrzymać się od czyszczenia uszu i unikać intensywnego wydmuchiwania nosa.