Krztusiec - objawy, badania i sposoby leczenia

Krztusiec – objawy

Początkowe objawy kokluszu przypominają zwykłe przeziębienie. Pacjentom dokucza suchy kaszel, katar, osłabienie i niewysoka gorączka.

Jeśli kaszel trwa dłużej niż 7 dni, ma charakter napadowy i nasila się nocą, najprawdopodobniej doszło do zakażenia Bordetella pertussis. Początkowo trudno jest odróżnić krztusiec od wirusowych infekcji górnych dróg oddechowych. Ataki kaszlu często nawracają podczas przeziębienia lub pod wpływem ekspozycji na czynniki drażniące. Ponowne zachorowania mają łagodniejszy charakter.

Napady kaszlu rozpoczynają się kilkukrotnym kaszlnięciem na wydechu, po czym pojawia się głęboki, świszczący wdech.

Faza nieżytowa trwa 1-2 tygodnie. W tym czasie chorzy najbardziej zarażają. Specjaliści podkreślają, że zaraźliwość utrzymuje się przez 3-4 tygodnia, po wprowadzeniu właściwej antybiotykoterapii można ją jednak skrócić do 5 dni. Jeśli jej nie zastosujemy, powinniśmy się odizolować na 3 tygodnie od wystąpienia objawów krztuśca.

Następna faza – napadowego kaszlu – najczęściej mija po 4-6 tygodniach. Chorym dokucza uporczywy, suchy, silny kaszel. Podczas ataków kaszlu mogą występować duszności, nierzadko kończą się też wymiotami. Krztusiec u dzieci zwykle objawia się sinicą, bezdechem, zaczerwienienie twarzy, czy łzawienie oczu.

Co warto wiedzieć o krztuścu?

Krztusiec u dziecka może mieć ciężki przebieg, u których prowadzi czasami do ciężkich powikłań, takich jak zapalenie płuc, encefalopatia, a nawet śmierć. Pomimo dostępności szczepień, w ostatnich latach, obserwuje się wzrost zachorowań, co wiąże się przede wszystkim ze spadkiem odporności populacyjnej i mutacjami patogenu.

Przebieg choroby zależy od wieku pacjenta i statusu szczepień. W krajach rozwiniętych zachorowalność jest niższa, ale mimo to odnotowuje się okresowe epidemie. Z kolei w państwach rozwijających się krztusiec nadal pozostaje istotnym problemem zdrowotnym.

Krztusiec ma bardzo zaraźliwy charakter, wskaźnik reprodukcji wynosi 12-17. To oznacza, że jedna osoba może zarazić nawet kilkanaście innych. Schorzenie jest przenoszone drogą kropelkową, a okres wylęgania wynosi najczęściej 7-10 dni. Można je przechodzić kilka razy w życiu.

Jak rozpoznaje się krztusiec?

Test na krztusiec pozwala określić poziom przeciwciał IgG i IgM. Można go wykonać po kilku tygodniach (zazwyczaj 3) od wystąpienia kaszlu. Wykrywa reakcję układu odpornościowego na infekcję lub szczepienie. Lekarz może również zlecić wykonanie badań metodą PCR, które pozwalają wykryć zakażenie Bordetella pertussis do 3 tygodni od pojawienia się dolegliwości. Aby stwierdzić obecność bakterii, pobiera się wymaz z nosogardła.

Jak przebiega leczenie krztuśca?

Po rozpoznaniu krztuśca lekarz przepisze antybiotyk z grupy makrolidów, które hamują syntezę białek w komórkach bakterii. Zaliczamy do nich azytromycynę, erytromycynę, czy klarytromycynę. Aby przyniosły zamierzonych efekt, należy jednak stosować w pierwszej fazie choroby. Ważne jest również leczenie objawowe, obejmujące nawodnienie, odpoczynek i nawilżanie powietrza. W ciężkich przypadkach konieczna staje się hospitalizacja, dotyczy to przede wszystkim niemowląt.

Krztusiec – profilaktyka

Szczepienie DTP jest najlepszą ochroną przed krztuścem. W ten sposób zmniejszamy też ryzyko zachorowania na tężec i błonicę. Pierwszą dawkę podaje się zazwyczaj w wieku 2 miesięcy, a kolejne – w odstępach 4-8-tygodniowych. Następnie w wieku przedszkolnym i szkolnym stosuje się dawki przypominające, które utrzymują odporność przeciwko chorobie. Ważne jest, aby osoby, które mają bliski kontakt z niemowlętami, również ją otrzymały. W ten sposób chronią nie tylko siebie, lecz także zmniejszają ryzyko przenoszenia infekcji na małe dzieci. Profilaktyka obejmuje także działania edukacyjne w zakresie higieny i wczesnego rozpoznawania objawów krztuśca.