Głębokie skaleczenie palca

lut 6, 2024 | Choroby skóry i rany, Dziecko

Skaleczenie palca zdarzyło się prawdopodobnie każdemu z nas. Nasze dłonie są bowiem szczególnie narażone na zranienie podczas prac domowych, majsterkowania czy uprawiania sportu. Małe zranienia często nie wymagają pomocy medycznej. Jeśli jednak rana jest głęboka, zanieczyszczona lub nie udaje się zahamować krwawienia, powinniśmy zwrócić się o pomoc lekarską. Co jeszcze musisz wiedzieć o pierwszej pomocy po głębokim skaleczeniu palca?

Jakie są rodzaje ran palców? Głębokie skaleczenie palca

Głębokie skaleczenia palców u rąk mogą być spowodowane wieloma różnymi zdarzeniami. Skutkują one powstaniem ran, takich jak:

rana cięta: jest efektem zranienia ostrym przedmiotem, np. nożem czy rozbitym szkłem. Zwykle towarzyszy jej mocne krwawienie. Jeżeli narzędzie, którym się zraniliśmy było ustawione pod kątem, następuje oderwanie fragmentu skóry. W konsekwencji może on luźno zwisać z palca;

rana kłuta: powstaje w wyniku działania ostro zakończonego przedmiotu. Takie sytuacje zdarzają się często, np. podczas wbijania gwoździ. Rana jest wówczas zwykle niewielka, ale uszkodzenia wewnątrz palca mogą być poważne;
rana rąbana: jest skutkiem uderzenia ciężkim i ostrym narzędziem, jak siekiera czy tasak. Czasami prowadzi do częściowej lub pełnej amputacji palca.

Jak opatrzyć głębokie skaleczenie palca – krok po kroku

Po skaleczeniu palca, wykonaj następujące czynności:

Przed rozpoczęciem opatrywania skaleczenia umyj dokładnie dłonie. Dzięki temu ograniczysz ryzyko zakażenia rany bakteriami, które znajdują się na rękach. Jeśli masz taką możliwość, załóż na nieskaleczoną dłoń jednorazową rękawiczkę ochronną (ich parę warto przechowywać na taki wypadek w domowej apteczce).

2. Następnie oczyść ranę. Do jej opłukania użyj bieżącej, czystej wody. Jeżeli skaleczenie miało miejsce poza domem, możesz wykorzystać niegazowaną wodę butelkowaną. Gdy rana jest zanieczyszczona, np. drobinkami pochodzącymi z przedmiotu, który spowodował skaleczenie, postaraj się je wszystkie wypłukać. Jeśli zanieczyszczenia w ranie są zbyt drobne i niemożliwe do samodzielnego usunięcia, zwróć się o pomoc do najbliższej przychodni lub szpitala.

3. Jeśli z rany tryska krew, oznacza to, że przeciąłeś tętnicę i prawdopodobnie nie będziesz w stanie samodzielnie zatamować krwawienia. Uciśnij wówczas przeciętą tętnicę czystym ręcznikiem lub sterylną gazą i udaj się na pogotowie. Nie próbuj zakładać opaski uciskowej na skaleczenie.

4. Jeśli ze zranionego palca wypływa krew, oznacza to, że przeciąłeś żyłę. Po odpowiednim opatrzeniu krwawienie ustępuje po około 10 minutach i zazwyczaj możesz je leczyć w domu. Podobnie jak w przypadku każdego ciężkiego krwawienia, uciśnij ranę sterylną gazą lub opatrunkiem.

5. Sprawdź również, jaka jest głębokość rany. Głęboka, przechodząca przez skórę rana palca, w której widać odsłonięte mięśnie, będzie wymagała założenia szwów. W takim przypadku powinieneś niezwłocznie udać się na pogotowie. Szybkie zamknięcie głębokiej rany za pomocą szwów zminimalizuje blizny i zmniejszy ryzyko infekcji. Jeżeli skaleczenie ma mniej niż 3 cm długości i mniej niż 0,5 cm głębokości oraz nie obejmuje żadnych wewnętrznych struktur palca, jest uważane za niewielkie i nie wymaga założenia szwów.

6. Po usunięciu zanieczyszczeń i wypłukaniu rany wodą, załóż na skaleczony palec opatrunek. Użyj w tym celu gazika lub gazy opatrunkowej z apteczki. Jeśli skaleczony palec mocno krwawi, na gazę możesz nałożyć dodatkowy materiał opatrunkowy, np. w postaci ligniny, który pomoże wchłonąć krew. Tak przygotowany opatrunek umocuj przylepcem lub bandażem czy opaską elastyczną. W przypadku małej i niegroźnej rany, np. skaleczenia opuszka palca, możesz użyć małego samoprzylepnego plastra opatrunkowego.

Po około trzech tygodniach od głębokiego skaleczenia palca rana powinna być prawidłowo zagojona i tworzyć bliznę, która będzie się jeszcze przez pewien czas samoistnie przebudowywać.

Czym odkazić głębokie skaleczenie palca?

Najlepszą metodą oczyszczania skaleczonego palca jest bieżąca woda. Na wypadek konieczności odkażenia rany, wielu z nas przechowuje w domowych apteczkach wodę utlenioną lub spirytus salicylowy. Obecnie nie są one jednak rekomendowane do odkażania ran. Woda utleniona oczyszcza ranę w sposób mechaniczny, wypłukując zabrudzenia. Takie samo działanie ma zwykła woda. Co więcej, woda utleniona działa zabójczo na wszystkie komórki – także na te, które mogłyby pomóc w gojeniu się rany.

Spirytus salicylowy powoduje jeszcze większe podrażnienie tkanek w okolicy skaleczenia, co utrudnia gojenie. Obie te substancje mogą być przydatne np. przy odkażeniu powierzchni skóry, ale nie powinny być stosowane na otwartą ranę palca.

W zamian możemy ewentualnie użyć któregoś ze środków antyseptycznych. Specjaliści zalecają preparaty na bazie oktenidyny, które są skuteczne w zwalczaniu drobnoustrojów, a jednocześnie nie podrażniają skóry i tkanek wokół skaleczenia. Taki środek warto przechowywać w domowej apteczce.