Dysfagia – objawy i leczenie trudności w połykaniu

sie 23, 2024 | Gastrologia

Dysfagia, czyli trudności w połykaniu, to zaburzenie, które może znacząco wpływać na jakość życia pacjentów w różnym wieku. Objawia się problemami z przełykaniem pokarmów stałych lub płynnych, co może prowadzić do niedożywienia, odwodnienia oraz poważnych powikłań zdrowotnych. Choć dysfagia częściej występuje u osób starszych, może dotknąć każdego, niezależnie od wieku. W dalszej części tekstu przyjrzymy się dokładniej symptomom dysfagii oraz dostępnym metodom diagnostycznym i terapeutycznym, które mogą pomóc w jej skutecznym leczeniu.

Czym dokładnie jest dysfagia?

Dysfagia to termin medyczny, określający trudności w połykaniu. Może dotyczyć problemów z przełykaniem zarówno płynów, jak i pokarmów stałych, a czasem również własnej śliny. Dysfagia najczęściej wynika z zaburzeń funkcjonowania mięśni lub nerwów zaangażowanych w proces przełykania. Może być następstwem różnych schorzeń, takich jak udar mózgu, choroby neurodegeneracyjne (np. choroba Parkinsona czy stwardnienie rozsiane), refluks żołądkowo-przełykowy, czy nowotwory w obrębie gardła i przełyku.

Objawy dysfagii

Objawy dysfagii mogą się różnić w zależności od jej przyczyny, ale istnieje kilka wspólnych symptomów, na które warto zwrócić uwagę.

Jednym z najbardziej charakterystycznych objawów dysfagii jest uczucie „zatykania” podczas jedzenia lub picia. Osoba dotknięta tym problemem może mieć wrażenie, że pokarm lub płyn utknął gdzieś w przewodzie pokarmowym, najczęściej na poziomie gardła lub w klatce piersiowej. Często towarzyszy temu ból, który może być nasilony podczas próby przełykania.

Innym częstym objawem jest kaszel lub krztuszenie się podczas spożywania posiłków. Te odruchy mogą wskazywać na to, że pokarm dostaje się do dróg oddechowych zamiast do przełyku, co jest poważnym ryzykiem prowadzącym do zachłystowego zapalenia płuc.

Osoby z dysfagią mogą także zauważyć, że muszą poświęcać więcej czasu i wysiłku na każdy posiłek. Często dochodzi do potrzeby kilkukrotnego przełykania jednej porcji pokarmu, co spowalnia proces jedzenia i bywa frustrujące.

Dysfagia niejednokrotnie prowadzi do unikania jedzenia, co w konsekwencji może skutkować utratą masy ciała i niedożywieniem. Osoby z tą dolegliwością mogą odczuwać postępujące osłabienie oraz zmniejszenie energii życiowej.

Czy problem z przełykaniem śliny i innych substancji może być leczony?

W przypadku wystąpienia objawów dysfagii zaleca się konsultację z lekarzem, który określi przyczynę problemu i zaproponuje odpowiednie leczenie lub terapię, często we współpracy z logopedą czy specjalistą ds. żywienia.

W przypadku dysfagii spowodowanej czynnikami neurologicznymi, takimi jak udar mózgu czy choroba Parkinsona, interwencje terapeutyczne mogą obejmować rehabilitację logopedyczną, której celem jest poprawa koordynacji mięśni odpowiedzialnych za przełykanie. Terapie takie mogą również zawierać specjalistyczne ćwiczenia oraz techniki pozycjonowania podczas jedzenia, które minimalizują ryzyko zakrztuszenia się.

Jeżeli problem z przełykaniem jest wynikiem mechanicznych przeszkód, jak zwężenie przełyku, lekarze mogą zalecić zabiegi chirurgiczne lub endoskopowe w celu usunięcia blokady. W przypadkach, gdy dysfagia wynika z refluksu żołądkowo-przełykowego (GERD), leczenie może obejmować zmianę diety, stosowanie leków zmniejszających produkcję kwasu żołądkowego lub inne procedury medyczne.

Czasami leczenie farmakologiczne jest wystarczające, zwłaszcza jeśli problemy z przełykaniem wynikają z zapalenia lub infekcji. W przypadku bardziej złożonych diagnoz, takich jak nowotwory, konieczne może być podejście multidyscyplinarne obejmujące chirurgię, chemioterapię lub radioterapię.

Dysfagia to schorzenie, które wymaga odpowiedniej diagnozy i specjalistycznego podejścia terapeutycznego. Kluczem do skutecznego leczenia jest indywidualnie dostosowany plan, uwzględniający przyczyny problemu oraz specyfikę objawów u każdego pacjenta. Dzięki współpracy z lekarzami różnych specjalności, takimi jak neurolodzy, gastroenterolodzy, logopedzi czy dietetycy, można znacznie poprawić jakość życia osób zmagających się z trudnościami w połykaniu.