Duszność spoczynkowa – przyczyny problemów z oddychaniem?

Skąd się biorą problemy z oddychaniem?

Duszność spoczynkowa może być spowodowana przewlekłą obturacyjną chorobą płuc, astmą oskrzelową, czy chorobami układu krążenia. Nierzadko pojawia się ona na tle nerwowym. Czasami przyczyna tkwi w anemii, ponieważ niskie stężenie hemoglobiny zaburza transport tlenu. Wśród możliwych powodów wymienia się także schorzenia neurologiczne, takie jak stwardnienie rozsiane, czy stwardnienie zanikowe boczne. Może wzbudzać strach u pacjenta, a co najważniejsze, w niektórych przypadkach zagraża życiu.

Duszność spoczynkowa – diagnostyka

Duszność spoczynkowa, odczuwana przez pacjenta jako uczucie braku powietrza, nawet podczas odpoczynku, wymaga pilnej diagnostyki. Obejmuje ona wywiad medyczny, podczas którego zbiera się informacje na temat:

początku i czasu trwania dolegliwości – nagłe wystąpienie świadczy o zatorowości płucnej, odmie opłucnowej lub ostrym obrzęku płuc, z kolei postępujące trudności z oddychaniem zwykle związane są z niewydolnością serca, bądź przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP)

czynnikach nasilających i łagodzących objawy – aktywność fizyczna, zmiana pozycji ciała, przyjmowanie leków,

towarzyszących objawach – kaszel, gorączka, ból w klatce piersiowej, obrzęki nóg, dolegliwości neurologiczne,

ekspozycji na czynniki ryzyka – palenie tytoniu, alergeny, substancje chemiczne,

choroby przewlekłe – astma, anemia, niewydolność serca, choroba zakrzepowo-zatorowa.

Następnie specjalista wykonuje badanie fizykalne, podczas którego zwraca uwagę na świsty, rzężenie, szmery, sinicę i obrzęki. Ponadto kieruje pacjenta na badania, takie jak:

pulsykometria i gazometria – ocena wysycenia hemoglobiny tlenem i poziomu gazów we krwi,

spirometria – umożliwia ocenę objętości i pojemności płuc, a także szybkości przepływu powietrzu przez drogi oddechowe podczas wdechu i wydechu,

RTG klatki piersiowej,

morfologia krwi z rozmazem,

EKG,

echokardiografia,

USG płuc i jamy opłucnej,

angio-TK klatki piersiowej – wykrycie patologii naczyń płucnych lub zatorowości płucnej,

bronchoskopia – w przypadku podejrzenia ciał obcych, nowotworu lub infekcji.

Nie istnieje skala nasilenia trudności z oddychaniem, pod uwagę bierze się subiektywne odczucie pacjenta.

Trudności z oddychaniem – sposób postępowania

Kłopoty z oddychaniem pojawiają się nagle lub stopniowo narastają. Nie wolno zapominać, że same w sobie nie są chorobą, lecz jednym z objawów. W pierwszej kolejności pacjentowi podaje się tlen, niezależnie od przyczyny duszności. W przypadku ostrej niewydolności krążenia terapię uzupełnia się o środki moczopędne. Astma oskrzelowa wymaga podania leków rozszerzających oskrzela i przeciwzapalnych, a następnie wprowadza się antybiotyk i preparat przeciwhistaminowy.

Z kolei osoby z POChP przyjmują bronchodilatatory, które rozluźniają mięśnie w drogach oddechowych. W niektórych przypadkach wskazana jest interwencja chirurgiczna. Ważną rolę odgrywa również rehabilitacja oddechowa. Obejmuje ćwiczenia służące wzmocnieniu mięśni oddechowej i poprawie wentylacji płuc.

Kłopoty z oddychaniem – profilaktyka

Przede wszystkim powinniśmy rzucić palenie i unikać biernego wdychania dymu tytoniowego. Chrońmy się też przed zanieczyszczeniami powietrza, w tym celu używajmy maski antysmogowej, zwłaszcza podczas wysiłku fizycznego. Zadbajmy również o regularną aktywność fizyczną. Dzięki temu zwiększymy wydolność oddechową, co wpłynie na nasze samopoczucie. Jeśli zmagamy się z astmą lub przewlekłą chorobą płuc, musimy się znaleźć pod opieką specjalistyczną.
Choroby układu krążenia przyczyniają się do problemów z oddychaniem, dlatego zadbajmy o serce. Regularnie mierzmy ciśnienie tętnicze, zrzućmy nadprogramowe kilogramy i wprowadźmy zdrową dietę. Ograniczmy spożycie soli i tłuszczów trans, a w swoim menu uwzględnijmy produkty bogate w błonnik i kwasy tłuszczowe omega-3.