Polio – objawy i leczenie

Wirus polio – mechanizm zakażenia

Wirus polio to jednoniciowy wirus RNA, który należy do rodziny Picornaviridae. Zazwyczaj dostaje się do organizmu drogą fekalno-oralną – przez spożycie zanieczyszczonego pokarmu, wody lub kontakt z zakażonymi rzeczami. Możliwa jest także transmisja drogą kropelkową. Poliowirus przyczepia się do receptorów CD155 na powierzchni nabłonka jelit, gardła, bądź neuronów. Następnie wnika do komórek przez endocytozę i uwalnia jego genom do cytoplazmy. RNA jest natychmiast translokowane na rybosomach gospodarza.

Wirus dostaje się do krwiobiegu, co prowadzi do szybkiego rozprzestrzeniania się w organizmie. W większości przypadków infekcja kończy się na tym etapie, w związku z tym przebiega bezobjawowo lub daje łagodne dolegliwości. U około 1% chorych wirus przedostaje się przez barierę krew-mózg, w konsekwencji atakuje komórki rogów przednich rdzenia kręgowego. Niekiedy dochodzi do destrukcji neuronów ruchowych, co skutkuje porażeniem i trwałym uszkodzeniem mięśni.

Jeśli wirus nie opanuje układu nerwowego, organizm najczęściej dobrze sobie z nim radzi. Zakażenie kończy się pełnym wyzdrowieniem. W przeciwnym razie należy się liczyć z trwałymi niedowładami, a nawet porażeniem mięśni oddechowych i śmiercią. WHO i inne organizacje prowadzą kampanie szczepień, aby całkowicie wyeliminować polio.

Jakie są pierwsze objawy wirusa polio?

Początkowo zakażenie wirusem polio może przypominać zwykłą infekcję. Chorzy zazwyczaj skarżą się na ból głowy, mięśni i gardła, zmęczenie, nudności i wymioty. Wspomnianym dolegliwościom towarzyszy gorączka, sztywność karku I pleców (w postaci porażennej). Najczęściej choroba Heinego Medina przebiega łagodnie, niekiedy jednak wirus atakuje ośrodkowy układ nerwowy. Może wówczas prowadzić do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.

Choroba Heinego Medina – diagnostyka

W pierwszej kolejności specjalista przeprowadzi wywiad, podczas którego zapyta o objawy i podróże do strefy endemicznej (Chiny, Tadżykistan, Ukraina, Egipt, Somalia, Jemen, Sudan, Angola, czy Sierra Leone). Następnie skieruje pacjenta na następujące badania:

wymaz z gardła,

RTG, rezonans magnetyczny, czy elektromiografię,

oznaczenie poziomu przeciwciał przeciwko poliowirusowi typu I i III.

Wspomniane badania pozwalają odróżnić polio, zwane również ostrym nagminnym porażeniem dziecięcym, od innych zaburzeń neurologicznych, takich jak zapalenie rdzenia kręgowego, czy zespół Guillaina-Barrégo.

Poliomyelitis – jak wygląda leczenie?

Nie istnieją medykamenty eliminujące wirusa polio z organizmu, w związku z tym leczenie ma charakter objawowy. W przypadku łagodnych dolegliwości zaleca się odpoczynek i nawodnienie. W razie potrzeby można stosować leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Pacjenci z niewydolnością oddechową lub nasilonymi objawami neurologicznymi powinni być hospitalizowani. Jeśli doszło do porażenia mięśni oddechowych, stosuje się wentylację mechaniczną. Ważną rolę odgrywa również fizjoterapia, ponieważ zapobiega przykurczom.

Polio – profilaktyka

Poliomyelitis jest wysoce zakaźną chorobą wirusową, która atakuje układ nerwowy. Może prowadzić do trwałego paraliżu, a niekiedy nawet do śmierci. Warto więc poznać skuteczne sposoby ograniczania ryzyka zakażenia. Podstawową i sprawdzoną metodą jest szczepienie, które wywołuje odpowiedź immunologiczną, zbliżoną do reakcji organizmu na kontakt z patogenem. Wyróżniamy dwa rodzaje szczepionek:

Inaktywowana(IPV) – podaje się ją w formie zastrzyku podskórnego lub domięśniowego. Znajdujące się w niej zabite wirusy polio nie wywołują zakażenia, ale pobudzają organizm do produkcji przeciwciał.

Doustna(OPV) – zawiera żywe, osłabione wirusy. Stosuje się ja w rejonach endemicznych, ponieważ zapewnia odporność populacyjną.

Warto również pamiętać o dokładnym myciu rąk, zwłaszcza po kontakcie z potencjalnie skażoną wodą, a także przed jedzeniem.