Świszczący oddech – przyczyny świstów w płucach i oskrzelach

Świszczący oddech świadczy o zwężeniu dróg oddechowych, co utrudnia przepływ powietrza. Przypadłość dotyczy osób w każdym wieku, ale może mieć różne przyczyny. U dzieci często związane jest z infekcją wirusową lub alergią, natomiast u dorosłych zazwyczaj wskazuje na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, rak płuc, bądź reakcję anafilaktyczną. W artykule przedstawiamy, co powoduje charakterystyczny odgłos podczas oddychania!

Świszczący oddech – najczęstsze przyczyny

Świszczący kaszel jest typowym objawem astmy, wynikającym ze skurczu oskrzeli, obrzęku błony śluzowej i nadprodukcji śluzu. Zazwyczaj nasila się podczas napadów duszności. Czasami wskazuje na przewlekłą chorobę obturacyjną płuc. W tym przypadku świszczący oddech spowodowany jest przewlekłym stanem zapalnym, prowadzącym do uszkodzenia pęcherzyków płucnych i nadmiarem wydzielin w oskrzelach. W niektórych przypadkach przyczyna charczenia przy oddychaniu tkwi w zwężeniu tchawicy, do czego może doprowadzić długotrwała intubacja lub schorzenia autoimmunologiczne. 

Nowotwory w obrębie krtani, gardła lub tchawicy mogą zwężać drogi oddechowe, co objawia się charczeniem przy oddychaniu. To również jeden z symptomów porażenia strun głosowych lub obecności ciała obcego. 

Świszczący oddech u dziecka – co go powoduje?

Małe dzieci chętnie wkładają małe przedmioty do ust, co prowadzi do aspiracji i częściowego zablokowania dróg oddechowych. W konsekwencji pojawia się świszczący oddech i trudności w oddychaniu. W niektórych przypadkach występuje też kaszel.

Świszczący oddech u niemowlaka często sygnalizuje zapalenie oskrzeli, krtani, oskrzelików lub płuc. Astma jest kolejną przyczyną wspomnianej dolegliwości. Choroba prowadzi do przewlekłego zapalenia dróg oddechowych, co skutkuje ich zwężeniem. Objawy astmy nasilają się w nocy lub po wysiłku fizycznym, a także w wyniku kontaktu z zimnym powietrzem, alergenami, bądź zarazkami. Świszczący oddech u niemowlaka może być też związany z wadami wrodzonymi układu oddechowego lub serca. 

 Świszczący kaszel – jak ustalić przyczynę?

Świszczący oddech, zwłaszcza jeśli pojawia się nagle lub towarzyszy innym objawom, takim jak sinica, duszności, czy ból w klatce piersiowej, wymaga pilnej konsultacji lekarskiej. Diagnostyka koncentruje się na ocenie układu oddechowego i innych układów, które mogą na niego wpłynąć. W pierwszej kolejności lekarz przeprowadza dokładny wywiad, podczas którego próbuje ustalić czas występowania objawów (np. pojawiają się tylko w nocy, po wysiłku fizycznym, czy w określonych okolicznościach), obecności innych dolegliwości, stanu zdrowia, stylu życia, możliwości ekspozycji na alergeny lub toksyny. Następnie osłuchuje klatkę piersiową za pomocą stetoskopu, aby ocenić lokalizację, tonację i charakter świstu. Można go usłyszeć podczas wdechu, wydechu lub w obu fazach. Specjalista zwraca również uwagę na ruchy klatki piersiowej, częstotliwość oddechów i obecność wciągania międzyżebrzy. Oprócz tego sprawdza objawy dodatkowe, takie jak obrzęki i zmiany skórne, które wskazują na inne schorzenia. Może także skierować pacjenta na następujące badania:

• RTG klatki piersiowej – pozwala rozpoznać rozedmę, guzy, czy zapalenie płuc,
• tomografię komputerową – znajduje zastosowanie w przypadku podejrzenia nowotworu, zmian zapalnych lub zwężenia dróg oddechowych,
• USG klatki piersiowej – obrazuje struktury anatomiczne i ujawnia niepokojące zmiany, takie jak nadmierne nagromadzenie się płynu w jamie opłucnej.

Charczenie przy oddychaniu – przydatne badania

W wielu przypadkach wykonuje się spirometrię, umożliwiającą ocenę pojemności i przepływu powietrza w płucach. W ten sposób można rozpoznać astmę, czy przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP). Jeśli lekarz podejrzewa astmę, skieruje pacjenta na testy prowokacyjne. Polegają one na kontrolowanym wywoływaniu skurczu oskrzeli za pomocą określonych substancji. Niekiedy konieczne staje się przeprowadzenie badań pletyzmograficznych, oceniających całkowitą objętość płuc i opory  w drogach oddechowych. W razie potrzeby wykonuje się badania laboratoryjne:

• morfologia krwi z rozmazem,
• gazometria,
• testy alergiczne,
• wymaz z gardła lub plwociny.

Dodatkowe informacje:

• Konsultacja odpłatna z Internistą jeżeli masz objawy przeziębienia TUTAJ
• Strona Ministerstwa Zdrowia: Dla Zdrowia Polaków