Amputacja nogi – przyczyny, przebieg, powikłania, rehabilitacja

Amputacja kończyny dolnej z powodu nowotworu

Nowotwór złośliwy ze względu na swoje zdolności do wrastania w zdrowe komórki, brak torebki i szybki rozrost nie zawsze można wyciąć operacyjnie. Zdarza się, że pomimo zastosowanej chemioterapii oraz radioterapii, tworzy przerzuty, upośledzając również inne narządy, nie tylko te zaatakowane na początku. Amputacja stanowi zatem u wielu pacjentów jedyny ratunek.

Nowotworem złośliwym, który może zaatakować kończyny dolne jest chrzęstniakomięsak. W zależności od lokalizacji, wyróżnia się typ centralny, powierzchowny, śródkostny, czy też jasnokomórkowy. W leczeniu chrzęstniakomięsaka wykorzystuje się w pierwszej kolejności chirurgiczne wycięcie wraz z radioterapią. U niektórych pacjentów konieczna jest jednak chemioterapia. Chrzęstniakomięsak może transportować swoje komórki poprzez naczynia krwionośne aż do płuc, dlatego chirurdzy mogą zdecydować się na częściową amputację kończyny dolnej, by zapobiec przerzutom. Dotyczy to jednak jedynie zaawansowanych przypadków, kiedy nowotwór rośnie szybko, tworzy duże guzy i powoduje znaczną destrukcję tkanek i kości.

Amputacja goleni

Warto zaznaczyć, że chirurdzy zawsze starają się uratować tak dużo kończyny, jak to jest możliwe. Nie zawsze zatem dochodzi do resekcji całej nogi. Niekiedy usuwana jest jedynie goleń, dzięki czemu kolano zachowuje swoją biomechanikę. Zdrowa część kończyny zostaje połączona z protezą, która działa podobnie jak staw skokowy.

Amputacja podudzia

Polega na przecięciu kości piszczelowej i strzałkowej. Podobnie jak w przypadku amputacji goleni, zagojony po operacji kikut można połączyć z odpowiednią protezą. Po około dwóch tygodniach zdejmowane są szwy.

Amputacja podudzia to zabieg, który wykonuje się w przypadku silnego niedokrwienia goleni i stopy, jeśli nie da się zrekonstruować tętnic lub operować wewnętrznych naczyń, by mogły znów transportować krew.

Amputowana noga i stopa cukrzycowa

Kolejną z przyczyn amputacji nogi może być tzw. stopa cukrzycowa, która nieleczona prowadzi do martwicy. Stanowi ona powikłanie zbyt długo utrzymującej się hiperglikemii, czyli wysokiego stężenia glukozy we krwi. Na skutek tego zostają upośledzone tętnice, przez co tworzy się miażdżyca. Do stopy nie dochodzi wówczas odpowiednia ilość krwi, niezbędna do prawidłowej biomechaniki dolnej części kończyny. Co więcej, tworzą się zakrzepy, które powodują niedotlenienie tkanek. Uszkodzeniu ulegają ponadto nerwy obwodowe, przez co chory traci czucie w stopie.

Operacja amputowanej nogi na poziomie stopy ma kilkanaście poziomów. Resekcja może dotyczyć np. śródstopia bądź palców. Niekiedy przeprowadza się oczywiście amputację całej nogi, jednak dotyczy to najbardziej chorych pacjentów.

Amputowana noga – rehabilitacja i powikłania

W rehabilitacji amputowanej kończyny dolnej dużą uwagę zwraca się na kikut, na którym zostanie zaczepiona proteza. Przeprowadza się zatem bandażowanie i hartowanie, zapobiegające przykurczom stawowym oraz wzmacniające siłę nogi. Pacjent odczuwa tzw. ból fantomowy nieistniejącej amputowanej części nogi przez co niezbędna jest farmakoterapia. Leki i rehabilitacja pozwalają na pozbycie się tego niekomfortowego uczucia.

Rehabilitacja rozpoczyna się w trakcie pobytu w szpitalu, po zagojeniu kikuta. Pacjent wykonuje proste ćwiczenia oddechowe i przeciwzakrzepowe. Uczy się też odpowiednio bandażować kikut i hartować go, by zapobiec przykurczom. Ćwiczenia dobierane są indywidualnie do potrzeb oraz stanu zdrowia pacjenta. Ważna jest również systematyczna praca w domu. Tylko takie podejście gwarantuje powrót do sprawności.

Amputacja nogi to poważna operacja, która powoduje trwałą niepełnosprawność. Niestety, dla wielu pacjentów jest ona jedyną szansą na uratowanie życia.