Trzepotanie przedsionków

sie 1, 2024 | Gastrologia

Trzepotanie przedsionków (ang. atrial flutter – AFl) jest często występującym zaburzeniem rytmu serca (arytmią). Charakteryzuje się zbyt szybkim biciem górnych komór serca (przedsionków). Sprawia, że serce bije w szybkim, ale zwykle regularnym rytmie. Do objawów trzepotania przedsionków zaliczamy m.in. kołatanie serca, zmęczenie czy omdlenia. Nieleczona choroba może prowadzić do udaru mózgu, niewydolności serca i innych powikłań. Sprawdź pozostałe objawy trzepotania przedsionków i poznaj metody leczenia tej arytmii.

Co to jest trzepotanie przedsionków serca?

Trzepotanie przedsionków jest częstą arytmią, spowodowaną problemami w układzie elektrycznym serca. Należy do arytmii nadkomorowych. Sprawia, że przedsionki serca biją od 250 do 350 razy na minutę (podczas gdy u zdrowej osoby w stanie spoczynku serce wykonuje od 60 do 100 uderzeń na minutę). Dodatkowo dolne komory serca również biją szybko, zwykle około 150 uderzeń na minutę. W związku z tym komory serca nie mogą odpowiednio napełnić się krwią, bo skurcze są zbyt częste. Ponadto nie ma wystarczająco dużo czasu, aby przedsionki opróżniły całą krew do komór w dolnej części serca. Wskutek tego serce pompuje do organizmu mniej krwi. Nieleczone trzepotanie przedsionków może prowadzić do powikłań, w tym m.in. do udaru niedokrwiennego mózgu czy niewydolności serca.

Lekarze wyróżniają dwie główne formy trzepotania przedsionków – typową i atypową. Typowe rodzaje choroby mają najczęściej charakter napadowy, a atypowe są zazwyczaj długotrwałe lub utrwalone. Trzepotanie przedsionków zostało po raz pierwszy opisane w 1911 roku przez Ritchiego i Jolly’ego. Jednak dopiero rozwinięte w ostatnich dekadach elektrofizjologiczne techniki diagnostyki i terapii pozwoliły specjalistom zrozumieć podłoże choroby.

Migotanie i trzepotanie przedsionków

Trzepotanie przedsionków często poprzedza lub występuje razem z migotaniem przedsionków. Nie powinno się ich jednak utożsamiać. Migotanie przedsionków jest zaburzeniem rytmu serca, które powoduje, że bije ono nieregularnie. Rytm serca u osoby z tą arytmią jest mniej zorganizowany i bardziej chaotyczny niż u chorego na trzepotanie przedsionków. Migotanie i trzepotanie przedsionków różnią się też metodami terapii. W przypadku trzepotania przedsionków główną rolę odgrywa leczenie zabiegowe.

Zaburzenia można rozróżnić tylko na podstawie badania EKG. W klasycznym zapisie EKG u chorych z trzepotaniem przedsionków widoczna jest uporządkowana fala trzepotania, którą specjaliści porównują do zębów piły. W przypadku współwystępowania obu arytmii lekarz dokonuje oceny, która z nich jest dominująca i bardziej dolegliwa dla pacjenta oraz czy trzepotanie przedsionków nie wyzwala migotania.

Jakie są przyczyny trzepotania serca?

Trzepotanie przedsionków występuje często u osób z chorobami serca, takimi jak:

wady zastawkowe (zwłaszcza wada mitralna);
choroba niedokrwienna serca;
nadciśnienie tętnicze;
dysfunkcja węzła zatokowego;
zapalenie mięśnia sercowego;
przebyta operacja serca.

Ponadto u podłoża trzepotania serca mogą leżeć:

nadczynność tarczycy;
przewlekła choroba płuc (np. przewlekła obturacyjna choroba płuc – POChP).

Trzepotanie serca może być również skutkiem ostrej choroby, np. świeżego zawału serca, zabiegu chirurgicznego czy zapalenia płuc.

Do głównych czynników sprzyjających wystąpieniu trzepotania przedsionków zaliczane są:

wysokie ciśnienie krwi;
starszy wiek;
cukrzyca;
płeć (trzepotanie przedsionków występuje 2-5 razy częściej u mężczyzn niż u kobiet);
nadużywanie alkoholu.

Jakie są objawy trzepotania przedsionków?

Trzepotanie przedsionków może przebiegać bezobjawowo. Symptomy w dużym stopniu zależą od rodzaju i zaawansowania choroby, która jest przyczyną arytmii. Trzepotanie przedsionków może objawiać się uczuciem kołatania serca, zawrotami głowy, osłabieniem, zmęczeniem czy dusznością. U chorych obserwuje się też zmniejszoną tolerancję wysiłku, ból w klatce piersiowej i nasilenie symptomów niewydolności serca albo zaostrzenie przewlekłej choroby płuc. Niekiedy występuje niedociśnienie, omdlenie lub stan bliski omdleniu.

Na czym polega leczenie trzepotania przedsionków?

Leczenie trzepotania przedsionków może mieć charakter doraźny i przewlekły. Lekarze wykorzystują w nim metody zabiegowe (kardiowersję elektryczną, szybką stymulację przedsionków i ablację) oraz farmakoterapię. Z powodu zagrożenia wystąpieniem powikłań, w tym udaru mózgu, leczenie obejmuje profilaktykę przeciwkrzepliwą.

Jak zapobiec trzepotaniu przedsionków?

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia trzepotania serca, powinniśmy zrezygnować z używek oraz utrzymywać prawidłową masę ciała. Istotne jest też leczenie schorzeń, które mogą prowadzić do wystąpienia trzepotania przedsionków. U osób ze zdiagnozowaną arytmią wprowadzenie zmian w stylu życia może pomóc w zmniejszeniu częstości występowania jej epizodów. Chorzy powinni też dotrzymywać terminów kontrolnych wizyt i teleporad lekarskich.