Toczeń rumieniowaty układowy – przyczyny, objawy, leczenie

Toczeń rumieniowaty układowy – przyczyny

Nie wiadomo, jakie są dokładne przyczyny tocznia układowego. Eksperci tłumaczą, że choroba rozwija się u osób genetycznie podatnych na zachorowanie, pod warunkiem wystąpienia czynników sprzyjających, takich jak:

przyjmowanie niektórych leków, takich jak interferon, prokainamid, hydralazyna

nadmierna ekspozycja na światło słoneczne,

narażenie na związki krzemu, aminy aromatyczne, rozpuszczalniki organiczne,

dieta wysokotłuszczowa,

palenie tytoniu,

określone hormony (przede wszystkim u kobiet stosujących doustną antykoncepcję lub hormonalną terapię zastępczą),

zakażenie bakteryjne lub wirusowe.

Jakie są objawy tocznia rumieniowatego?

Początkowo pojawia się uczucie rozbicia i zmęczenia, którym może towarzyszyć brak apetytu, nagła utrata masy ciała, stan podgorączkowy lub gorączka. Chorzy skarżą się również na bóle mięśni, kości i stawów. Oprócz tego pojawiają się dolegliwości ze strony różnych organów, takie jak zmiany skórne, niewydolność nerek, miażdżyca, niestrawność, stany lękowe, osteoporoza, czy suchość i zmęczenie oczu. Toczeń trzewny często daje niespecyficzne objawy, co utrudnia postawienie diagnozy. Schorzenie charakteryzuje się naprzemiennymi okresami zaostrzeń i remisji.

Schorzenie może pojawić się w każdym wieku, ale średni wiek rozpoznania wynosi 11-14 lat. Objawy tocznia rumieniowatego u dzieci najczęściej występują nagle. Choroba u małych pacjentów zwykle ma cięższy przebieg niż u osób dorosłych. Może zaatakować nerki, skórę, układ nerwowy, a także doprowadzić do krwawienia do pęcherzyków płucnych i przyczynić się do zaburzeń hematologicznych.

Toczeń układowy – diagnostyka

Jeśli zaobserwujemy u siebie objawy tocznia rumieniowatego, zgłośmy się do lekarza rodzinnego. Po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu zleci następujące badania:

morfologia krwi,

markery stanu zapalnego (OB i CRP),

badanie ogólne moczu,

kreatyninę,

transaminazy (ASPAT i ALAT).

Po rozpoznaniu tocznia trzewnego może wystawić skierowanie do immunologa lub reumatologa. Specjalista zleci oznaczenie obecności przeciwciał przeciwjądrowych ANA. W niemal wszystkich przypadkach otrzymuje się pozytywny wynik. W razie potrzeby skieruje pacjenta na dodatkowe badania:

anty-dsDNA (toczniowe zapalenie nerek),

test LBT (służy potwierdzeniu tocznia młodzieńczego),

RTG klatki piersiowej,

EKG i echo serca,

tomografia komputerowa,

rezonans magnetyczny.

Często wskazana jest również konsultacja u okulisty, neurologa, dermatologa, hematologa, czy psychiatry.

Toczeń – rokowania

Jakie są rokowania przy toczniu rumieniowatym? Na przestrzeni ostatnich lat wskaźnik przeżywalności zdecydowanie się poprawił. Statystyki pokazują, że nawet 75% chorych przeżywa 20 lat i więcej po postawieniu diagnozy.

Ile się żyje z toczniem? Specjaliści podkreślają, że choroba sama w sobie nie jest śmiertelna, ale prowadzi do groźnych powikłań. Możemy do nich zaliczyć niewydolność nerek, zakrzepicę, zawał jelita, nowotwory, czy zapalenie trzustki. Niemniej badania pokazują, że 80-90% pacjentów żyje dłużej niż 10 lat. Ile się żyje z toczniem układowym? W dużej mierze zależy to od momentu postawienia diagnozy. Im wcześniejsze rozpoznanie, tym mniejsze ryzyko wystąpienia powikłań.

Jak leczy się tocznia rumieniowatego u dorosłych?

Leczenie tocznia układowego służy uzyskaniu trwałej remisji, co pozwala zminimalizować ryzyko uszkodzenia narządów. Farmakoterapia polega na stosowaniu leków immunosupresyjnych, niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) i kortykosteroidów. Bardzo ważne jest prowadzenie zdrowego stylu życia (dieta przeciwmiażdżycowa, rzucenie palenia, umiarkowana aktywność fizyczna). Ponadto należy unikać ekspozycji na promieniowanie słoneczne. Warto rozważyć wsparcie psychologa i przyjmowanie szczepień.