Szczepienie przeciwko meningokokom B

Szczepionka na meningokoki chroni przed zakażeniem bakteriami Neisseria meningitidis, które może prowadzić do posocznicy, zapalenia opon mózgowych, czy posocznicy. Patogeny rozprzestrzeniają się drogą kropelkową. Ryzyko infekcji jest szczególnie wysokie w szkołach, internatach, akademikach i koszarach. Aby zminimalizować ryzyko epidemii, należy podjąć działania profilaktyczne!

Meningokoki – dlaczego są takie groźne?

Meningokoki to Gram-ujemne dwoinki, które kolonizują błonę śluzową nosa i gardła. Wspomniane bakterie występują u około 10% zdrowych osób. Mogą szybko rozprzestrzenić się w całym organizmie, wywołując gwałtowne, ciężkie zakażenie. Jeśli przekroczą barierę opon mózgowych, doprowadzą do stanu zapalnego. W niektórych przypadkach trafiają do krwioobiegu, wówczas powodują sepsę. To stan zagrażający życiu pacjenta. Ponadto meningokoki mają różne mechanizmy obronne, takie jak otoczka polisacharydowa i zdolność do produkcji toksyn. Szybkość rozwoju choroby, wysoki wskaźnik powikłań i potencjał do wywoływania epidemii w warunkach zbiorowych sprawiają, że Neisseria meningitidis zagrażają zarówno jednostce, jak i zdrowiu publicznemu.

Jak działa szczepionka na meningokoki?

Szczepionka pobudza układ odpornościowy do wytwarzania przeciwciał przeciwko bakteriom Neisseria meningitidis. Wyróżniamy kilka rodzajów szczepionek:

• Skoniugowane – chronią przed meningokokami typu A, B, C, W, czy Y. Należy podkreślić, że są one skuteczne nawet w przypadku niemowląt. Zawierają bowiem polisacharydy białkowe, które łączą się z białkiem nośnikowym. Dzięki temu wzmacniają reakcję immunologiczną.
• Rekombinowane (białkowe) – zapewniają ochronę przed meningokokami typu B. 

Kiedy wykonać szczepienie na meningokoki? 

Niemowlętom najczęściej podaje się 2 lub 3 dawki preparatu MenB w pierwszym roku życia i dawkę przypominającą. Z kolei szczepienie MenACWY zazwyczaj wykonuje się po ukończeniu pierwszego roku życia. W Polsce jest ono zalecane, ale nierefundowane, z wyjątkiem maluchów należących do grupy ryzyka . 

Szczepionkę na meningokoki zwykle podaje się dzieciom w wieku 11-12 lat, aby zapewnić im odporność w okresie dojrzewania i wczesnej dorosłości. Niekiedy zaleca się dawki przypominające, często w wieku 15-18 lat. Kiedy wykonać szczepienie na meningokoki? Poleca się je również osobom z niedoborem odporności, bez śledziony, czy podróżujących do krajów należących do tzw. pasa meningokokowego. Obejmuje on Afrykę Subsaharyjską – od Etiopii do Senegalu.

Ile kosztuje szczepienie na meningokoki?

Cena szczepienia przeciw meningokokom zależy od rodzaju preparatu, placówki i ewentualnej refundacji przez NFZ dla określonych grup ryzyka. W prywatnych ośrodkach należy zapłacić 200-500 zł. Zaleca się konsultację z placówką medyczną lub lekarzem, aby uzyskać dokładne informacje na ten temat.

Szczepienia na meningokoki – skutki uboczne

Szczepionka na meningokoki może wiązać się z pewnymi skutkami ubocznymi, ale zazwyczaj są one łagodne i tymczasowe. Pacjenci najczęściej zgłaszają ból i zaczerwienienie w miejscu wkłucia, niewielką gorączkę oraz złe samopoczucie. Dolegliwości zwykle ustępują po kilku dniach. 

Szczepienia przeciw meningokokom nie tylko chronią pojedyncze osoby, lecz także przyczyniają się do budowy odporności zbiorowej. 

W niektórych przypadkach powodują skutki uboczne, ale korzyści przewyższają potencjalne ryzyko. Programy immunizacyjne, oparte na nowoczesnych preparatach i dokładnych wytycznych, zapewniają skuteczną ochronę przed zakażeniami, a dalsze badania dają nadzieję na dalsze obniżenie liczby zachorowań i powikłań. 

Immunizacja przeciwko meningokokom – trendy i wyzwania

Obecnie trwają badania nad preparatami, które objęłyby szerszy wachlarz serogrup. Szczególnie interesujące są prace nad szczepionkami przeciwko meningokokom typu B, które do niedawna stanowiły spore wyzwanie ze względu na specyficzną otoczkę polisacharydową. Nowoczesne technologie koniugacji i zastosowanie nowatorskich nośników białkowych zdecydowanie poprawiły skuteczność immunizacji. 

Dodatkowo globalne programy coraz częściej opierają się na zintegrowanym podejściu, łączącym profilaktykę meningokokową z innymi szczepieniami. Ważną rolę odgrywają szeroko zakrojone kampanie edukacyjne, które zwiększają świadomość społeczną na temat zagrożeń wynikających z zakażeń. 

Należy jednak wspomnieć o nierównym dostępie do szczepionek i wysokich kosztach. Zmiany epidemiologiczne skutkują wzrostem zakażeń rzadziej występującymi seogrupami, co wymusza rozwój nowych preparatów. 

Dodatkowe informacje:

• Konsultacja odpłatna z Internistą jeżeli masz objawy przeziębienia TUTAJ
• Strona Ministerstwa Zdrowia: Dla Zdrowia Polaków