Palce pałeczkowate – czy to objaw poważnej choroby?
Palce pałeczkowate, znane również pod nazwą palce albo pałeczki dobosza, to objaw kliniczny charakteryzujący się specyficznym zniekształceniem dystalnych części palców, czyli ich końcówek. Gdy przybierają one nienaturalny, pogrubiony i zaokrąglony kształt, wyglądem przypominający pałki do gry na perkusji, należy niezwłocznie zgłosić się z nim do lekarza. Taka deformacja jest bowiem nie tylko defektem estetycznym. Jej obecność może być oznaką wielu mniej lub bardziej poważnych problemów medycznych.
Czego objawem mogą być palce pałeczkowate?
Do nadmiernego rozrostu tkanki w końcówkach palców dochodzi na skutek jej niedotlenienia wywołanego zaburzeniami w przepływie krwi i dystrybucji tlenu. Przyczyną tych zaburzeń są najczęściej choroby układu oddechowego, układu pokarmowego i układu krążenia. Wśród tych pierwszych jako główne podłoże przerostu tkanki w palcach wymienia się przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, zatorowość płucną, gruźlicę, ropień oraz sarkoidozę i mukowiscydozę. W rzadkich przypadkach palce pałeczkowate mogą też świadczyć o toczącym płuca nowotworze, zwykle jednak tego rodzaju objawy chorobowe pojawiają się dopiero w zaawansowanym stadium jego rozwoju, gdy dochodzi do przerzutów do innych narządów i w efekcie długotrwałego upośledzenia ich zdolności transportowania tlenu.
Wśród chorób układu pokarmowego, które mogą prowadzić do deformacji palców, wymienia się przede wszystkim wrzodziejące zapalenie jelita grubego i marskość wątroby. Schorzenia te mają ogromny wpływ na zachodzące w organizmie procesy metaboliczne, odpowiedzialne między innymi za właściwe odżywienie i natlenienie tkanek, dlatego ich rezultatem są często zmiany strukturalne w obrębie peryferyjnych części ciała, zwłaszcza palców u dłoni. Układ krążenia również odgrywa kluczową rolę w procesie dostarczania komórkom tlenu, palce dobosza mogą więc świadczyć o nieprawidłowościach w obrębie tego systemu, chociażby infekcyjnym zapaleniu wsierdzia, miażdżycy albo niewydolności serca.
Co jeszcze może być przyczyną palców dobosza?
Poza chorobami występującymi w obrębie wspomnianych trzech układów – oddechowego, pokarmowego i krążenia – przyczyną palców pałeczkowatych mogą być także inne schorzenia, na przykład endokrynologiczne jak akromegalia czy nadczynność przytarczyc, albo reumatyczne jak łuszczycowe zapalenie stawów czy osteoartropatia przerostowa. Na kształt palców w bardzo dużym stopniu wpływają również inne, niezależne od chorób czynniki takie jak sposób odżywiania czy stosowane używki, dlatego tak ważne jest dbanie o dobrą, zbilansowaną dietę i właściwą suplementację witaminową oraz unikanie nadmiernego spożycia alkoholu, podobnie jak narkotyków, zwłaszcza haszyszu i heroiny.
W czasach, gdy każdy posiadał w domu termometr rtęciowy, powszechną przyczyną występowania pałeczkowatości palców było też zatrucie oparami rtęci prowadzące do niewydolności oddechowej i krążeniowej. Dziś na szczęście takie przypadki zdarzają się rzadko, mimo to warto pamiętać jak bardzo toksyczny jest ten pierwiastek i ostrożnie się z nim obchodzić.
Jak rozpoznaje się podłoże pałeczek dobosza?
Palce dobosza z reguły nie wywołują dolegliwości bólowych, ale nie warto ich bagatelizować, ponieważ są wyraźnym sygnałem alarmowym organizmu informującym o zachodzących w nim nieprawidłowościach zdrowotnych, których wczesne wykrycie może nawet uratować życie. Jeśli więc zauważysz u siebie pałeczkowate palce i pałeczkowate paznokcie, koniecznie jak najszybciej skonsultuj się w tej sprawie z lekarzem, najlepiej lekarzem rodzinnym, który dokona rozpoznania podłoża problemu i skieruje Cię do odpowiedniego specjalisty, na przykład pulmonologa lub kardiologa.
W diagnostyce przyczyn pałeczkowatości palców w pierwszej kolejności wykorzystuje się oczywiście standardowe procedury, tj. wywiad medyczny i badanie palpacyjne, a jeśli to nie wystarczy, dodatkowo zleca się morfologię krwi, badania obrazowe takie jak zdjęcia rentgenowskie klatki piersiowej i inne testy diagnostyczne. Dzięki nim możliwa jest dokładna identyfikacja źródła problemu, której następnie podporządkowuje się postępowanie lecznicze.
Jak pozbyć się palców pałeczkowatych?
Leczenie palców pałeczkowatych wygląda różnie w różnych przypadkach, ponieważ skupia się na eliminacji ich przyczyny, a nie samych objawów. W zależności od tego, co jest powodem deformacji, lekarz może zalecić różne podejścia terapeutyczne. Przykładowo u pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc stosuje się terapię tlenową oraz leki rozkurczające oskrzela, a u pacjentów z nowotworem – chemio- lub radioterapię. Leczenie objawowe wdraża się wyłącznie jako wspomagające w sytuacji, gdy zniekształceniom placów towarzyszą inne objawy, jak ból czy duszności.
Bardzo pomagają wtedy leki przeciwbólowe i środki przeciwobrzękowe. W skrajnych przypadkach, gdy leczenie przyczynowe i objawowe nie przynosi spodziewanego rezultatu, a defekt powoduje znaczny dyskomfort i utrudnia codzienne funkcjonowanie, istnieje również możliwość wykonania chirurgicznej korekcji. Nie wyleczy to wprawdzie choroby będącej przyczyną deformacji, ale może przynieść ulgę i poprawić jakość życia pacjenta.
Dodatkowe informacje:
- Konsultacja odpłatna z Internistą jeżeli masz objawy przeziębienia TUTAJ
- Strona Ministerstwa Zdrowia: Dla Zdrowia Polaków
