Jak i kiedy obniżyć puls?

sie 1, 2024 | Gastrologia

Puls, zwany również tętnem, jest falistym ruchem ściany tętnic, który powstaje zależnie od skurczów serca i elastyczności ścian naczynia. Puls odzwierciedla pracę układu sercowo-naczyniowego. Wysokie tętno może być prawidłową reakcją fizjologiczną (m.in. na wysiłek fizyczny) lub oznaką schorzenia, np. choroby serca. Sprawdź, jakie są przyczyny wysokiego tętna oraz jak obniżyć puls.

Czym jest puls?

Puls (tętno) to nic innego jak pulsowanie ścian tętnic, które wywołuje fala przepływającej przez nie krwi. Puls można wyczuć po przyłożeniu opuszków palców do tętnicy, np. na nadgarstku czy szyi. Jak podaje Britannica.com, związek pulsu z pracą serca był znany już w starożytnym Egipcie. Do dziś tętno pozostaje cennym wskaźnikiem dotyczącym pracy układu sercowo-naczyniowego. Charakter pulsu dostarcza lekarzom wielu informacji diagnostycznych. Przykładowo, wysoki (szybki) puls może wskazywać m.in. na gorączkę lub na chorobę serca.

Jaki jest prawidłowy i wysoki puls w spoczynku?

Prawidłowy puls u dorosłego człowieka wynosi od 60 do 100 uderzeń na minutę w spoczynku. Im osoba jest bardziej aktywna fizycznie i sprawna, tym jej średni puls jest niższy. U dziecka tętno jest wyższe niż puls u dorosłego. Wysokie tętno, powyżej 100 uderzeń na minutę, określa się mianem tachykardii.

Jak samodzielnie zmierzyć puls?

Puls można zmierzyć przy użyciu pulsometru, pulsoksymetru lub ręcznie. Żeby dokonać tego samodzielnie, należy przyłożyć palec wskazujący i środkowy na nadgarstku od strony kciuka. Trzeba liczyć uderzenia przez 20 sekund. Aby obliczyć tętno minutowe, należy pomnożyć uzyskaną liczbę przez 3.

Jeśli wykryjemy jakiekolwiek nieprawidłowości, powinniśmy się skonsultować z lekarzem. Możemy zacząć od teleporady lub wizyty u lekarza pierwszego kontaktu. Lekarz, w razie potrzeby, skieruje nas na wizytę specjalistyczną, np. do kardiologa czy angiologa.

Jakie są przyczyny wysokiego pulsu?

Wysoki puls może być reakcją fizjologiczną (związaną z prawidłowymi procesami autoregulacji organizmu), np. na stres czy wysiłek fizyczny. Jednak bywa też oznaką chorób, które wymagają leczenia.

Do głównych schorzeń, które mogą objawiać się wysokim tętnem należą choroby serca (w tym np. zaburzenia rytmu serca, czyli arytmie), nadczynność tarczycy, niedokrwistość (anemia) i hipowolemia (zbyt mała objętość krwi krążącej w organizmie, która może być spowodowana np. dużym krwotokiem). Wysoki puls bywa też wynikiem gorączki lub stosowania niektórych leków.

Jak obniżyć puls?

Postępowanie w przypadku wysokiego pulsu zależy od przyczyny problemu. Domowe sposoby na obniżenie pulsu obejmują zdrową dietę, regularną aktywność fizyczną, niepalenie tytoniu i ograniczenie lub unikanie picia napojów z kofeiną. Możemy również stosować techniki łagodzenia stresu.

W leczeniu chorób serca powodujących tachykardię mogą być wykorzystywane zabiegi zwiększające napięcie nerwu błędnego (np. tzw. próba Valsalvy), leki czy zabieg kardiowersji.

W celu zapobiegania kolejnym epizodom tachykardii stosuje się:

leki;
zabieg ablacji;
stymulator serca (tzw. rozrusznik serca);
wszczepialny kardiowerter-defibrylator (ICD);
operacje.

Wysoki puls w ciąży

Wysokie tętno jest również częstym problemem u kobiet w ciąży, co wynika ze zmian zachodzących w ich układzie krążenia. W tym okresie średnie tętno w spoczynku wynosi 80-90 uderzeń na minutę, a u kobiet z szybszym tętnem przed ciążą – nawet 90-100 uderzeń na minutę. Ponadto po wysiłku fizycznym tętno ciężarnej wzrasta bardziej niż poza okresem ciąży.

Wysoki puls w ciąży bywa też spowodowany anemią, nadczynnością tarczycy czy nasileniem istniejących wcześniej chorób serca. U kobiet w ciąży może się również ujawnić nierozpoznana wcześniej wada zastawkowa.

Jak obniżyć tętno w ciąży?

Jeśli kobieta w ciąży doświadcza uczucia zmęczenia oraz szybkiego bicia czy kołatania serca, powinna skonsultować się z ginekologiem. Lekarz zdecyduje, czy konieczna jest dalsza konsultacja u internisty, kardiologa lub endokrynologa. W przypadku rozpoznania niedokrwistości, ginekolog zaleci suplementację preparatem żelaza.