Hipoglikemia: Jak rozpoznać niski poziom cukru we krwi i jak sobie z nim radzić?

wrz 1, 2024 | Choroby, Gastrologia, Zdrowie

Wbrew pozorom hipoglikemia nie zawsze związana jest z przyjęciem nadmiernej ilości insuliny przez diabetyka. Może również pojawić się kilka godzin po posiłku. Spadek poziomu cukru jest bardzo niebezpieczny. Nie tylko powoduje problemy z koncentracją, ale może prowadzić do utraty przytomności. Sprawdź, jak zmniejszyć ryzyko niedocukrzenia!

Hipoglikemia – przyczyny

Hipoglikemia reaktywna, znana również jako niedocukrzenie poposiłkowe, to spadek poziomu cukru we krwi, który występuje po 2-5 godzinach po posiłku, zwłaszcza bogatym w węglowodany. Może powodować poczucie głodu, zimne poty, drżenie rąk, drażliwość, zawroty głowy, czy kołatanie serca.

Nierzadko wiąże się z insulinoodpornością, czyli zmniejszoną wrażliwością tkanek na insulinę. Nie powinniśmy jej bagatelizować, ponieważ nieleczona przyczynia się do rozwoju cukrzycy typu 2. Na hipoglikemię reaktywną narażeni są również pacjenci po resekcji jelita cienkiego lub żołądka. Może się także pojawić u osób z nadwrażliwością na fruktozę.

Istnieje ryzyko wystąpienia hipoglikemii bez cukrzycy. W takiej sytuacji mówimy o niedocukrzeniu idiopatycznym, co oznacza, że nie możemy wskazać konkretnej przyczyny.

Jakie są objawy hipoglikemii?

O hipoglikemii mówimy wtedy, gdy stężenie glukozy spada poniżej 3,9 mmol/l (70 mg/dl). Do najczęstszych objawów niedocukrzenia zaliczamy:

senność i osłabienie,
zaburzenia widzenia,
problemy z koncentracją,
zaburzenia mowy,
rozkojarzenie,
zimne poty,
bóle i zawroty głowy,
stany lękowe,
zimne poty,
poczucie głodu,
tachykardia,
drętwienie lub drżenie kończyn.

Hipoglikemia reaktywna – rozpoznanie

Diagnostyka hipoglikemii obejmuje szczegółowy wywiad lekarski i badania laboratoryjne. Zazwyczaj wykonuje się doustny test tolerancji glukozy (OGTT). Najpierw pobiera się próbkę krwi żylnej, aby oznaczyć poziom cukru na czczo. Następnie pacjent pije roztwór (zawierający 75 g glukozy rozpuszczonej w 200-300ml wody) w ciągu 3-5 minut. Stężenie glukozy kontroluje się w następujących odstępach czasu: 60, 120, 180 i 240 minut od spożycia płynu.

Często wykonuje się też oznaczenie poziomu insuliny. Można również przeprowadzić test mieszanego posiłku, polegający na spożyciu płynu zawierającego węglowodany, tłuszcz i białko. Napój podnosi poziom cukru we krwi, co prowadzi do wzrostu produkcji insuliny. Stężenie glukozy jest sprawdzane kilkakrotnie w ciągu 5 kolejnych godzin.

Stres oksydacyjny a niedocukrzenie

Mianem stresu oksydacyjnym określamy zaburzenie równowagi między wolnymi rodnikami, czyli reaktywnymi formami tlenu a przeciwutleniaczami. Do głównych czynników ryzyka zaliczamy złą dietę, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, zanieczyszczenie środowiska i nadmierną ekspozycję na słońce.

Stres oksydacyjny przyczynia się do uszkodzenia komórek i przedwczesnego starzenia się skóry, a w przypadku diabetyków zwiększa ryzyko wystąpienia powikłań. To oznacza, że ma taki sam skutek jak niedocukrzenie. Aby zneutralizować wolne rodniki, należy wprowadzić dietę antyoksydacyjną. Warto w niej uwzględnić produkty bogate w witaminę A, B1, E i C.

Jak pomóc osobie z hipoglikemią?

Spadek stężenia glukozy może prowadzić do śpiączki, a nawet śmierci, dlatego tak ważne jest, aby umieć rozpoznać objawy. Ponadto powinniśmy wiedzieć, jak postępować w przypadku hipoglikemii. Przede wszystkim należy sprawdzić poziom cukru we krwi, najlepiej za pomocą glukometru. Następnie podajemy 15-20 g glukozy, aby zmniejszyć ryzyko powikłań. Wśród najlepszych propozycji wymienia:

4 pastylki Dextro Energy,
½ szklanki soku owocowego,
glukagon podawany do nosa,
1 jabłko, ½ szklanki truskawek lub ½ banana,
1 łyżkę miodu lub dżemu.

Po 15 minutach ponownie sprawdzamy poziom glukozy. Jeśli wynosi tyle samo lub się obniża, powtarzamy procedurę. Chory powinien również spożyć węglowodany złożone w postaci kanapki z wędliną lub chudym twarogiem. Kolejny pomiar wykonujemy po godzinie.

Jak wygląda leczenie hipoglikemii?

Przede wszystkim powinniśmy spożywać 4-5 posiłków dziennie, zachowując 3-4-godzinne odstępy. Zwróćmy uwagę, żeby zawierały one węglowodany złożone, białko i tłuszcze. Z drugiej strony ograniczmy spożycie cukrów prostych, znajdujących się w słodyczach, miodzie, cukrze trzcinowym, czy tłustym nabiale. Unikajmy produktów o wysokim indeksie glikemicznym, takich jak owoce suszone i kandyzowane, piwo, arbuz, dynia, białe pieczywo, frytki i chipsy.

W przypadku ciężkiej hipoglikemii należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe. Pacjentowi podaje się glukagon domięśniowe, a w szpitalu otrzyma go dożylnie.