Ból trzustki
Trzustka jest niewielkim narządem położonym w górnej części brzucha. Odpowiada za produkcję enzymów trawiennych i hormonów regulujących poziom cukru we krwi (glukagon i insulinę). Do najczęstszych schorzeń zaliczamy: ostry i przewlekły stan zapalny, torbiele, nowotwór. Poważne schorzenia dotyczą nie tylko osób nadużywających alkoholu, ale też prowadzących zdrowy styl życia.
Sprawdź, gdzie boli trzustka i jak złagodzić objawy!
Choroby trzustki – przyczyny
Jakie są najczęstsze przyczyny bólu trzustki? Do głównych czynników ryzyka zaliczamy nadużywanie alkoholu, palenie tytoniu, spożywanie obfitych, tłustych posiłków, czy uraz jamy brzusznej. Na wspomniane dolegliwości narażone są także osoby zmagające się z bulimią, kamicą żółciową lub niedrożnością przewodu żółciowego. Wśród przyczyn bólu trzustki wymienia się również:
- infekcje wirusowe,
- zakażenia pasożytnicze,
- stosowanie sterydów, środków moczopędnych, czy leków przeciwpadaczkowych.
W 15-20% przypadków zapalenie trzustki ma charakter idiopatyczny, co oznacza, że nie da się określić przyczyny występowania.
Ból trzustki może wskazywać na nowotwór, należy zaznaczyć, że pojawia się on w późniejszym stadium choroby. Często ma charakter opasujący, może promieniować do kręgosłupa. Do późnych objawów zaliczamy: spadek masy ciała, żółtaczkę i swędzenie skóry. Niewielkie torbiele zwykle nie powodują objawów, ale większe zmiany wywołują ból brzucha, gorączkę i nudności. Warto wiedzieć, gdzie boli trzustka, ponieważ można wtedy szybko zareagować i uchronić się przed poważnymi problemami zdrowotnymi.
Problemy z trzustką – objawy
Silny ból w nadbrzuszu nasuwa podejrzenie ostrego zapalenia trzustki. Dolegliwości pojawiają się nagle, utrzymują się przez wiele godzin, często przybierają na sile. Nie ustępują po środkach przeciwbólowych, brzuch jest twardy i napięty. Zazwyczaj towarzyszą im wymioty, nudności, wzdęcia, gorączka i żółtaczka.
W przypadku przewlekłego stanu zapalnego ból trzustki ma łagodniejszy charakter i trwa kilka godzin. Narząd stopniowo traci funkcje wydzielnicze, co skutkuje problemami z trawieniem. Wielu pacjentów skarży się na wzdęcia, nudności, wymioty i biegunki tłuszczowe.
Kiedy pojawia się ból trzustki po jedzeniu? Chorzy zazwyczaj odczuwają dolegliwości po 15-30 minut. Aby je złagodzić, można położyć się na lewym boku, zgiąć nogi w kolanach i przyciągnąć je do klatki piersiowej. Ból trzustki często nasila się przy kaszlu, poruszaniu, czy zmianie pozycji. Niekiedy objawy pogłębiają się nawet przy leżeniu. Podczas wywiadu lekarskiego powinniśmy poinformować o rodzaju, nasileniu i częstotliwości dolegliwości.
Chora trzustka – jakie badania?
Gdzie boli trzustka? Zazwyczaj dyskomfort jest odczuwany w nadbrzuszu, po lewej stronie. Ból może promieniować do pleców. Aby potwierdzić diagnozę, specjalista zleci następujące badania:
- amylaza w surowicy i moczu,
- lipaza w surowicy,
- USG trzustki (w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości lekarz skieruje pacjenta na tomografię komputerową z kontrastem).
- elastazę w kale i badanie tłuszczu w kale.
Ponadto trzykrotne przekroczenie normy enzymów trzustkowych świadczy o ostrym stanie zapalnym.
Jak postępować w przypadku ataku trzustki?
Ostre zapalenie trzustki wymaga hospitalizacji, zazwyczaj nie przekracza ona 7 dni. Należy jednak zaznaczyć, że w niektórych przypadkach wskazany jest dłuższy pobyt w szpitalu. Choremu zazwyczaj podaje się kroplówki, silne środki przeciwbólowe i preparaty hamujące wydzielanie soku trzustkowego. W niektórych przypadkach wdraża się antybiotykoterapię.
Jak zmniejszyć ryzyko ataku trzustki? Przede wszystkim należy rzucić palenie i zrezygnować z picia alkoholu, a przynajmniej znacznie ograniczyć. Warto również zmienić nawyki żywieniowe. Przede wszystkim należy wprowadzić dietę lekkostrawną niskotłuszczową. Możemy ją wzbogacić o zioła, takie jak mniszek lekarski, chmiel zwyczajny, lubczyk, ostropest plamisty, glistnik jaskółcze ziele, czy pokrzywę zwyczajną.
Oprócz tego zadbajmy o regularną aktywność fizyczną i badaniach kontrolnych. Profilaktyczne USG jamy brzusznej powinniśmy wykonywać przynajmniej raz na dwa lata, nawet wtedy, gdy nie odczuwamy żadnych objawów. Z kolei badania laboratoryjne (lipaza, amylaza i CA 19-9) wykonujmy minimum raz w roku.
Dodatkowe informacje:
- Konsultacja odpłatna z Internistą jeżeli masz objawy przeziębienia TUTAJ
- Strona Ministerstwa Zdrowia: Dla Zdrowia Polaków