Polisomnografia – badanie zaburzeń oddychania w czasie snu

Wskazania do polisomnografii

Badanie najczęściej wykonuje się u osób skarżących się na poranne bóle głowy, trudności z koncentracją, nadmierną senność, czy chroniczne zmęczenie. Kolejnym wskazaniem jest głośne, uporczywe chrapanie i gwałtowne przebudzenia z uczuciem duszności. Wspomniane objawy wskazują na obturacyjny bezdech senny. Niekiedy polisomnografię przeprowadza się u pacjentów z padaczką, przewlekłą bezsennością, czy zespołem niespokojnych nóg. Warto dodać, że istnieją sytuacje szczególne, w których wykonanie badanie jest wręcz konieczne ze względów bezpieczeństwa. Często zleca się je operatorom maszyn i kierowcom zawodowym, ponieważ w ich przypadku nieleczony bezdech senny zwiększa ryzyko wypadków.

Jakie zaburzenia można wykryć dzięki polisomnografii?

Badanie znajduje zastosowanie w diagnostyce obturacyjnego bezdechu sennego. Jednoczesna rejestracja przepływu powietrza, ruchów klatki piersiowej i saturacji krwi pozwala potwierdzić obecność bezdechów sennych. Dodatkowo umożliwia określenie ich rodzaju – obturacyjny (związany z zapadaniem się gardła), centralny (mózg nie wysyła impulsu do oddychania, czy mieszany.

Wynik bezdechu sennego przyjmuje postać szczegółowego raportu, w którym wyszczególnione są kluczowe parametry, takie jak AHI. Informuje, ile razy średnio na godzinę doszło do bezdechu (czyli całkowitego zatrzymania oddechu trwającego przynajmniej 10 sekund) lub hipopnoe (znamiennego spłycenia oddechu). Z raportu dowiemy się również, jaka była najniższa saturacja krwi, ile łącznie trwały bezdechy, a także, w jakiej pozycji pojawiały się najczęściej.

Jak wygląda badanie bezdechu?

Polisomnografię wykonuje się w porze nocnej, ale pacjent zazwyczaj zgłasza się do placówki wczesnym wieczorem (około 19-20). Na początku zostanie z nim przeprowadzony szczegółowy wywiad, podczas którego padną pytania o samopoczucie, stan zdrowia i problemy ze snem. Następnie pacjent przebiera się w piżamę i udaje do pokoju badań. Pomieszczenie zazwyczaj jest przyciemnione, ciche i komfortowe. Technik przyczepia elektrody:

EEG na głowie – rejestrują fale mózgowe,

EOG przy gałkach ocznych – rejestrują ruchy gałek ocznych,

EMG na podbródku – mierzą napięcie mięśni brody,

EKG na klatce piersiowej – do monitorowania pracy serca.

Oprócz tego pacjent otrzymuje specjalne pasy na klatkę piersiową i brzuch, które rejestrują ruchy oddechowe. Ponadto pod nos zostanie podłączony kaniula donosowa i mały termistor przy ustach. Wspomniane czujniki wychwytują wdechy i wydechy oraz zmianę temperatury powietrza, co pozwala stwierdzić, czy powietrze przepływa przez drogi oddechowe. Często przy ustach mocuje się mikrofon, rejestrujący odgłosy chrapania. Z kolei na palec u ręki zakłada się pulsoksymetr, który służy do mierzenia tętna i saturacji krwi (wysycenia krwi tlenem).

Mimo obecności aparatury pacjent może swobodnie poruszać się podczas snu. Personel medyczny obserwuje przebieg badania na monitorze, do którego spływają dane z czujników i kamer na podczerwień. Jeśli któraś elektora się odklei lub poluzuje, technik wejdzie na chwilę i poprawi. W razie potrzeby pacjent może skorzystać z toalety. Technik odłącza część aparatury na czas pobytu w toalecie. Badanie powinno trwać przynajmniej 6 godzin, zazwyczaj kończy się o 6-7 rano. Często pacjent wypełnia ankietę, przebiera się i wraca do domu.

Polisomnografia – jak przygotować się do badania?

Przygotowanie do polisomnografii nie jest zbyt skomplikowane, ale warto przestrzegać kilku zaleceń, aby wynik był wiarygodny. W dniu badania unikajmy drzemki i nadmiernego odpoczynku. Zrezygnujmy też z kawy, mocnej herbaty, napojów energetycznych i ziół pobudzających. Nie przyjmujmy leków nasennych, ani uspokajających. Jeśli na co dzień zażywamy jakieś medykamenty, koniecznie poinformujmy o tym lekarza. Przed badaniem zjedzmy lekką kolację i weźmy kąpiel lub prysznic. Zabierzmy ze sobą dowód osobisty, dzienniczek snu i skierowanie (jeżeli polisomnografia jest na NFZ). Nie malujmy paznokci, ponieważ lakier, zwłaszcza ciemny, zaburza wynik pulsykometru.

Podsumowując, polisomnografia jest bezbolesne i bezpieczna, a dostarcza szereg istotnych informacji na temat zdrowia pacjenta.