Zachłystowe zapalenie płuc – przyczyny, objawy i leczenie

Jakie są objawy zachłystowego zapalenia płuc?

Typowe objawy zachłystowego zapalenia płuc obejmują uporczywy kaszel, duszności, świszczący oddech i sinica. Mogą również objawy ogólnoustrojowe, takie jak gorączka, tachykardia (przyspieszenie rytmu serca powyżej 100 uderzeń na minutę) i osłabienie. Nagłe zachłyśnięcie często poprzedza wystąpienie symptomów. Zazwyczaj spowodowane jest aspirację śliny, treści pokarmowej lub wymiocin do dróg oddechowych. Dodatkowo pojawia się charakterystyczne uczucie dławienia. Na przewlekłą mikroaspirację narażone są osoby starsze i pacjenci z zaburzeniami neurologicznymi. Doświadczają oni przewlekłego kaszlu, chrypka i nawracające zapalenie płuc.

Jak rozpoznaje się zachłystowe zapalenie płuc?

Diagnostyka opiera się na dokładnym wywiadzie medycznym, podczas którego specjalista zadaje pytania związane z historią zachłyśnięcia (np. podczas wymiotów lub jedzenia), objawami sugerującymi aspirację (takie jak sinica, nagły kaszel, duszności, czy gorączka), czynniki ryzyka (zaawansowany wiek, refluks żołądkowo-przełykowy, zaburzenia świadomości, schorzenia neurologiczne, dysfagia, czyli trudności w połykaniu). Następnie lekarz osłuchuje pacjenta za pomocą stetoskopu, zwracając przy tym uwagę na osłabiony szmer pęcherzykowy, rzężenia drobnobańkowe, czy świsty. Wskazane jest także wykonanie RTG klatki piersiowej, pozwalającego wykryć nacieki zapalne, ropnie płucne lub płyn w jamie opłucnowej. Niekiedy lekarz kieruje pacjenta na:

tomografię komputerową,

badania laboratoryjne (morfologię krwi, CRP, OB, gazometrię, posiew krwi),

wideofluoroskopię połykową,

badanie endoskopowe,

ocenę czynnościową gardła i krtani.

Zachłystowe zapalenie płuc u dorosłych należy różnicować z zatorowością płucną, infekcją (bakteryjną i wirusową), obrzękiem płuc i chorobą nowotworową.

Zachłystowe zapalenie płuc – na czym polega leczenie?

Sposób postępowania zależy od stopnia zaawansowania choroby, ogólnego stanu zdrowia pacjenta i ewentualnych powikłań. Leczenie ma zarówno charakter przyczynowy, jak i objawowy. W przypadku infekcji bakteryjnej wprowadza się antybiotykoterapię. Zazwyczaj stosuje się karbapenemy, klindamycynę, ceftriakson (w połączeniu z metronidazolem), ampicylinę z sulbaktamem lub amoksycylinę z kwasem klawulanowym. Antybiotyk najczęściej przyjmuje się przez 7-14 dni, w zależności od nasilenia objawów i odpowiedzi na leczenie.

Z kolei postępowanie wspierające obejmuje tlenoterapię, nawadnianie i stosowanie mukolityków (leków rozrzerzających wydzielinę), środków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych. W przypadku podejrzenia ciała obcego lub dużej ilości treści aspiracyjnej w drogach oddechowych wykonuje się bronchoskopię. Polega ona na wprowadzeniu endoskopu do dróg oddechowych w celu oceny ich wnętrza, pobraniu próbek tkanek lub usunięcia ciał obcych. Ropniak opłucnej wymaga zastosowania drenażu, podczas którego wprowadza się plastikową rurkę o średnicy 0,5-1 cm przez przestrzeń międzyżebrową do opłucnej. W ten sposób można pozbyć się z niej płynu i powietrza.

Zespół Mendelsona – profilaktyka

Działania profilaktyczne obejmują odpowiednie przygotowanie pacjenta do zabiegu – powinien pozostawać na czczo przynajmniej 6 godzin. Zalecane jest także stosowanie leków zmniejszających wydzielanie kwasu żołądkowego, takich jak antagoniści receptora H2 lub inhibitory pompy protonowej. Jeśli istnieje duże ryzyko aspiracji, należy wykorzystać sondę nosowo-żołądkową.

Zachłystowe zapalenie płuc u dzieci – przyczyny, objawy i leczenie

Schorzenie rozwija się w wyniku aspiracji ciał obcych, płynów lub treści pokarmowej do dróg oddechowych. Przyczyna tkwi w niedojrzałych mechanizmach ochronnych, takich jak odruch kaszlu i częstych epizodach przy wymiotach lub karmieniu. Na zachłystowe zapalenie płuc narażone są dzieci z zaburzeniami neurologicznymi, rozszczepem podniebienia lub refluksem żołądkowo-przełykowym. Do najczęstszych objawów zaliczamy gwałtowny i uporczywy kaszel, trudności w oddychaniu, sinica, świszczący oddech lub charczenie. Często pojawia się gorączka, zmęczenie, brak apetytu i przyspieszone oddychanie. W takiej sytuacji podaje się antybiotyk i stosuje tlenoterapię.