Co oznacza podwyższona kreatynina?

Co to kreatynina?

Kreatyninę zalicza się do związków organicznych, która pochodzi od kreatyny, stanowiącej produkt gospodarki metabolicznej. Poddawana badaniom laboratoryjnym jest ważnym wskaźnikiem prawidłowej lub zaburzonej pracy nerek. Ludzki organizm wytwarza kreatyninę poprzez nieenzymatyczny rozpad fosfokreatyny. Zalicza się ją także do związków azotowych, a jej wydalanie następuje poprzez mocz. Norma usuwanej kreatyniny to ok. 14-25 mg/kg masy ciała.

Kreatynina to składnik kreatyny, która znajduje się w mięśniach i ścięgnach. Odpowiada m.in. za gromadzenie i aktywowanie energii potrzebnej do codziennego funkcjonowania. Warto dodać, że kreatyna jest często suplementowana przez sportowców, gdyż wspomaga ich treningi i poprawia efektywność wykonywanych ćwiczeń. Jedynie niewielki procent tego związku zlokalizowany jest w innych narządach – mózgu, nerkach i wątrobie.

Kreatynina norma

Stężenie kreatyniny w surowicy zależy od kilku czynników, a jednym z nich jest masa ciała. Przyjmuje się jednak ogólne ustalenia, które wskazują prawidłową pracę nerek.

Stężenie kreatyniny we krwi u dorosłego człowieka nie powinno przekraczać 1,3 mg/dl. U noworodków optymalne zawartości tego związku chemicznego to od 0,3 do 1 mg, a u niemowlaków – od 0,2 do 0,4 mg/dl. Referencyjne wartości stężenia kreatyniny w surowicy krwi u dzieci to 0,3-0,7 mg/dl. W trakcie badania określa się ponadto, jaka ilość kreatyniny zostaje wydalona wraz z moczem. Norma to od 14 do 25 mg/kg ciała.

Obniżona kreatynina

Zbyt niski poziom może być oznaką dystrofii mięśniowej, niedowagi, odwodnienia lub choroby nerek. Często występuje u osób, stosujących dietę wegetariańską bądź wegańską. W przypadku zbyt niskiego poziomu kreatyniny we krwi konieczne jest zatem wprowadzenie białka do codziennego jadłospisu.

Wśród innych przyczyn podaje się stosowanie sterydów i leków moczopędnych. Jeśli badanie laboratoryjne wykryje obniżony poziom kreatyniny we krwi, należy skonsultować ze swoim lekarzem. Niekiedy konieczna jest też wizyta u dietetyka.

Podwyższona kreatynina

Wysoka kreatynina wskazuje na patologiczną filtrację kłębuszkową, która jest podstawowym etapem wytwarzania moczu. Cały proces składa się z kilku faz – na początku woda, sole mineralne i związki drobnych cząsteczek trafiają do torebki Bowmana. W kolejnym etapie tworzy się tzw. mocz pierwotny, który przekształca się w mocz ostateczny, wydalany przez człowieka.

Podwyższona kreatynina we krwi

Długo utrzymująca się wysoka kreatynina to symptom przewlekłej choroby nerek. Dochodzi wówczas do uszkodzenia ich budowy bądź upośledzenia prawidłowej pracy.

Najczęstsze objawy przewlekłej choroby nerek to krwiomocz, ból w trakcie wydalania, podwyższona temperatura, uczucie pieczenia, ogólne osłabienie, czy też wymioty. Zmienia się ponadto ogólny wygląd skóry – staje się sucha, blada i brunatna. Chory może odczuwać problemy z układem sercowo-naczyniowym. Wśród innych skutków ubocznych lekarze wskazują m.in. oddech kwasiczy (oddech Kussmaula), przekrwienie oraz obrzęk płuc. W wyniku choroby dochodzi też do zaburzeń gospodarki elektrolitowej i osłabienia czynności cewki moczowej.

Przyczyny, które mogą doprowadzić do zaostrzenia schorzenia to: odwodnienie, palenie tytoniu, cukrzyca, niedokrwistość, nadciśnienie.

Leczenie skupia się na ograniczeniu białkomoczu, wykluczeniu zaburzeń metabolicznych, regulacji gospodarki wodno-elektrolitowych. Dużą uwagę zwraca się też na prawidłowe odżywianie. Chory musi tak komponować swoje posiłki, by dostarczać swojemu organizmowi odpowiednie ilości białka.

Podwyższona kreatynina we krwi to częsty objaw zaburzeń pracy nerek. Zaleca się zatem regularne wykonywanie badań diagnostycznych, które umożliwiają oszacowanie poziomu tego związku chemicznego.